Trong vụ án hôn nhân gia đình thì bên cạnh việc xem xét, giải quyết vấn đề tài sản, nghĩa vụ thì Tòa án còn xem xét, giải quyết vấn đề về nhân thân. Khi giải quyết việc ly hôn giữa vợ với chồng mà còn con từ đủ 7 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người con là mong muốn sống với cha hay sống với mẹ khi cha mẹ ly hôn
Bài tư vấn pháp luật dân sự được thực hiện bởi: Luật gia Nguyễn Văn Hoàng – Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Theo quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2015 thì khi giải quyết việc ly hôn giữa vợ với chồng mà còn con từ đủ 7 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của người con là mong muốn sống với cha hay sống với mẹ khi cha mẹ ly hôn.
Trên cơ sở quyền lợi của con, vợ chồng được quyền bàn bạc, thỏa thuận, để xác định ai là người trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi họ ly hôn. Nếu sự thỏa thuận của vợ chồng chưa hợp lý, không đảm bảo quyền lợi mọi mặt của con hoặc khi các bên không thỏa thuận được, thì Tòa án sẽ quyết định. theo Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định:
(i) Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của luật này, Bộ luật Dân sự và các luật khác có liên quan.
(ii) Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con….”.
Theo Điều 55 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 cũng đồng thời xác định: “Trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, nếu xét thấy hai bên thật sự tự nguyện ly hôn và đã thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi Chính đáng của vợ và con thì Tòa án công nhận thuận tình ly hôn; nếu không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm quyền lợi Chính đảng của vợ và con thì Tòa án giải quyết việc ly hôn”.
Cụ thể hóa pháp luật nội dung bằng cơ chế tố tụng, khoản 3 Điều 208 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định: “…Đối với vụ án tranh chấp về nuôi con khi ly hôn hoặc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn, Thẩm phán phải lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ bảy tuổi trở lên, trường hợp cần thiết có thể mời đại diện cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em chứng kiến, tham gia ý kiến. Việc lấy ý kiến của con phải bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi, mức độ trưởng thành, khả năng nhận thức của người chưa thành niên, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, giữ bí mật cá nhân của người chưa thành niên”.
Theo Điều 397 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:
“1. Trong thời hạn chuẩn bị xét đơn yêu cầu, trước khi tiến hành hòa giải để vợ chồng đoàn tụ, khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán có thể tham khảo ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em về hoàn cảnh gia đình, nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn và nguyện vọng của vợ, chồng, con có liên quan đến vụ án…
4.Trường hợp hòa giải đoàn tụ không thành thì Thẩm phán ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự khi có đầy đủ các điều kiện sau đây: a)Hai bên thực sự tự nguyện ly hôn; b)Hai bên đã thỏa thuận được với nhau về việc chia hoặc không chia tài sản chung, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con; c)Sự thỏa thuận phải bảo đảm quyền lợi Chính đáng của vợ, con…”.
Hiện vẫn chưa có quy định cụ thể vấn đề này, nên thủ tục xét nguyện vọng của con thể hiện qua nhiều hình thức. Thực tế cho thấy đa phần các Tòa án lấy ý kiến của con từ đủ 07 tuổi trở lên bằng văn bản (bản khai, tự khai viết tay, hoặc đánh máy) có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha mẹ. Việc lấy ý kiến được thực hiện tại trụ sở Tòa án trước khi xét xử vụ việc ly hôn.
Có Tòa án yêu cầu cha mẹ hướng dẫn con viết Bản tự khai (thể hiện nguyện vọng của con, có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và cha, mẹ) ngoài trụ sở Tòa án; Có trường hợp, Tòa án lấy ý kiến của con bằng văn bản trước đó, song, theo yêu cầu của một bên đương sự, Tòa tiếp tục triệu tập con để xét lại nguyện vọng của con ngay tại phiên tòa hoặc có trường hợp Hội đồng xét xử trực tiếp liên lạc với trẻ qua điện thoại để xác định lại ý chí của con.
Tại địa phương đã thành lập Tòa Gia đình và người chưa thành niên, việc lấy ý kiến của con thực hiện tại Phòng trẻ em của Tòa chuyên trách này trước khi xét xử vụ việc.
Trên thực tế, quá trình điều hành Luật sư nhiều năm, chúng tôi nhận thấy có nhiều trường hợp ý kiến của con trái ngược với nhiều quyền lợi khác của con khi vợ chồng ly hôn. Ý kiến của con có phải là quyết định yếu tố không? Nếu có vấn đề, Tòa án sẽ giải quyết như thế nào?
Dựa trên quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật nhân và Gia đình như chúng tôi đã phân tích ở trên, việc xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên khi cha, mẹ ly hôn chỉ là một trong các yếu tố để Tòa án quyết định cho ai được quyền trực tiếp nuôi dưỡng con. Điều này thể hiện sự tôn trọng quyền và lợi ích của con người. Tuy nhiên, ý kiến của con không phải là yếu tố quan trọng nhất là các điều kiện có cuộc sống tốt đẹp như: Điều kiện sinh hoạt, học tập, vui chơi, phát triển bản thân. Như vậy, phiên bản của Tòa án mới an toàn bằng và toàn diện.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm