Sau ly hôn, hai bên phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con tới tuổi thành niên. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về các hình thức cấp dưỡng và những quy định của pháp luật liên quan tới vấn đề này, và cũng không ít người trốn tránh nghĩa vụ của mình.
Bài viết được thực hiện bởi: Chuyên viên Huỳnh Thu Hương - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu. Thông thường, nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác. Khoản 24, Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về vấn đề cấp dưỡng như sau: “Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này”. Về phương thức cấp dưỡng, Điều 117 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định về các phương thức cấp dưỡng như sau:
Cấp dưỡng theo định kỳ: Đây là phương thức được sử dụng nhiều nhất trên thực tế tạo điều kiện cho các bên lựa chọn phương thức dễ dàng, thuận lợi, phù hợp nhất trong việc thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Các bên được thỏa thuận về nghĩa vụ cấp dưỡng bằng tiền hoặc tài sản theo phương thức định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm. Trong trường hợp các bên không thỏa thuận được thì Tòa án sẽ quyết định phương thức cấp dưỡng định kỳ hàng tháng.
Cấp dưỡng một lần: Nghĩa vụ cấp dưỡng một lần được thực hiện trong những trường hợp (i) Nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng có khả năng thực tế và được người cấp dưỡng đồng ý; (ii) Theo yêu cầu của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và được Tòa án đồng ý; (iii) Theo yêu cầu của người được cấp dưỡng (hoặc người giám hộ) trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng thường xuyên có các hành vi phá tán tài sản hoặc cố tính trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng mà hiện có tài sản để thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng một lần và được tòa án chấp nhận; (iv) Theo yêu cầu của người trực tiếp nuôi con khi vợ chồng ly hôn mà có thể trích phần tài sản được chia của bên có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
Điều 118 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt trong các trường hợp: (i) Người được cấp dưỡng đã thành niên và có khả năng lao động hoặc có tài sản để tự nuôi mình; (ii) Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi; (iii) Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng; (iv) Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết; (v) Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn. Như vậy, đối với những trường hợp ngừng cấp dưỡng hoặc trốn tránh cấp dưỡng mà không thuộc một trong những điều kiện trên thì người được cấp dưỡng hoặc người giám họ có quyền yêu cầu Tòa án buộc người cấp dưỡng phải thực hiện đúng trách nhiệm của mình. Đối với các hành vi tiếp tục trốn tránh có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự.
Xử phạt hành chính
Căn cứ theo Điều 54, Nghị định 167/2013/NĐ-CP: "Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây: 1. Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật. 2. Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật. Hành vi trốn tránh trách nhiệm cấp dưỡng sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng".
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Căn cứ theo Điều 186, Bộ Luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định như sau: "Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định của Tòa án mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm. Người nào trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng có thể bị bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm".
Như vậy hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 20.000 đồng đến 100.000 đồng đối với hành vi từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà cố ý từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm