Khoản 3 điều 82 luật hôn nhân và gia đình năm 2014 chỉ quy định người không trực tiếp nuôi con có quyền và nghĩa vụ thăm nom con chứ không ghi nhận cụ thể về cách thức cũng như thời gian, địa điểm thực hiện quyền và nghĩa vụ này. Trong thực tiễn xét xử, hầu hết các tòa cũng tuyên theo hướng “người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở”. Nhìn chung, liên quan đến vấn đề này, quy định pháp luật cũng như hướng giải quyết của tòa chưa thực sự cụ thể.
Thực tế, lộ trình thăm nom con thông thường do hai bên tự thỏa thuận với nhau, chẳng hạn như một tuần thăm một lần, hai lần trong những thời gian cố định. Đó là việc của các bên đương sự thỏa thuận với nhau, nếu có tranh chấp phát sinh thì các bên có thể nhờ đến Cơ quan thi hành án giải quyết. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp các bên đã thỏa thuận với nhau về thời gian, địa điểm thăm con nhưng một hoặc cả hai bên không thực hiện theo đúng thỏa thuận.
Luật sư tư vấn pháp luật hôn nhân và gia đình- Tổng đài tư vấn (24/7): 19006198
Khoản 2 điều 83 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 ghi nhận: “Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con”. Quy định này là cần thiết, bởi lẽ mâu thuẫn gia đình là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng không thể tiếp tục. Do vậy, không loại trừ khả năng người trực tiếp nuôi con vì những mâu thuẫn trước đó nên không muốn tiếp tục giữ bất kỳ liên lạc nào với người còn lại, đồng thời cũng không muốn người không trực tiếp nuôi con gặp gỡ, liên lạc với con. Dự liệu được vấn đề này, pháp luật đặt ra chế tài hành chính nếu người trực tiếp nuôi con ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình, trong đó có quyền, nghĩa vụ thăm nom con của người trực tiếp nuôi con.
Theo quy định tại điều 53 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình thì đối với hành vi ngăn cản quyền thăm nom có thể bị “phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng”. Theo quan điểm tác giả, mức xử phạt này còn khá thấp so với thời điểm hiện nay, không đủ sức răn đe đối với người có hành vi vi phạm. Do vậy, tác giả đề nghị cơ quan có thẩm quyền cần xem xét tăng mức xử phạt đối hành vi nêu trên, một mặt tạo điều kiện cho người không trực tiếp nuôi con được thụ hưởng quyền mà pháp luật trao cho, mặt khác đảm bảo quyền được thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình được thực thi trên thực tế.
Trong trường hợp cả cha lẫn mẹ đều không có đủ điều kiện để nuôi con sau ly hôn, toà án có thể giao con cho người thân thích khác nuôi dưỡng, chăm sóc sao cho quyền lợi của con được bảo vệ tốt nhất. Tuy nhiên, tại khoản 2 điều 81 Luật hôn nhân và gia đình lại ghi nhận trong trường hợp vợ, chồng không thoả thuận được về người trực tiếp nuôi con thì toà án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con. Tương tự, liên quan đến vấn đề thăm nom con, điều 83 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 dùng cụm từ “cha, mẹ trực tiếp nuôi con…”.
Khoản 3 điều 82 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: “cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó”.
Ngoài những vấn đề nêu trên, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định thăm nom con không chỉ là quyền mà đó còn là nghĩa vụ của người không trực tiếp nuôi con, đây là điểm mới so với Luật hôn nhân và gia đình năm 2000. Thực tế cho thấy, có một số trường hợp, do điều kiện hoàn cảnh như người không trực tiếp nuôi con đi làm ăn xa hoặc có gia đình riêng, … nên đã không thực hiện việc thăm nom con. Tuy nhiên, đa số trường hợp người không trực tiếp nuôi con khi không thực hiện nghĩa vụ thăm nom con, thì người trực tiếp nuôi con cũng không có ý kiến, yêu cầu gì. Tuy nhiên, hành vi này đã vi phạm nghĩa vụ thăm nom con nói riêng và trách nhiệm đối với con nói chung. Vì vậy, nhà làm luật cần cân nhắc quy định chế tài khi người không trực tiếp nuôi con không thực hiện nghĩa vụ; đồng thời, điều này cũng góp phần giúp quy định mới trong luật được thực thi với đúng tinh thần của nó.
Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm