Quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình có những đặc trưng pháp lý riêng, do vậy, giải quyết tranh chấp về hôn nhân và gia đình cũng có những đặc thù riêng của loại án về hôn nhân và gia đình.
Bài viết được thực hiện bởi: Luật gia Trần Thị Thu Hoài - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn vấn (24/7): 1900 6198
Tranh chấp về hôn nhân và gia đình là những tranh chấp về quyền, nghĩa vụ và lợi ích phát sinh giữa các bên trong quan hệ hôn nhân và gia đình.
Các tranh chấp về hôn nhân và gia đình gồm các loại:
Thứ nhất, tranh chấp về hôn nhân và gia đình là tranh chấp giữa cá nhân này với cá nhân khác về quyền và nghĩa vụ phát sinh trong quan hệ hôn nhân và gia đình.
Muốn trở thành chủ thể quan hệ pháp luật hôn nhân và gia đình, cá nhân đó phải có năng lực pháp luật và năng lực hành vi. Tùy từng quan hệ về kết hôn, ly hôn, quan hệ giữa vợ và chồng, giữa cha mẹ và con... mà mỗi cá nhân tham gia phải đáp ứng các điều kiện nhất định về năng lực hành vi và năng lực pháp luật. Những người không có năng lực hành vi hoặc bị mất năng lực hành vi thì quyền và nghĩa vụ về nhân thân cũng như tài sản của họ sẽ do những người giám hộ thực hiện thay, trừ trường hợp, quyền kêt hôn thì không ai có thê thay thế được.
Trong trường hợp một người bị xâm phạm về quyền và lợi ích khi tham gia quan hệ pháp luật về hôn nhân và gia đình thì có quyền khởi kiện tại Tòa án.
Tuy nhiên, để tự mình, bằng chính hành vi của mình định đoạt, quyết định và tiến hành việc khởi kiện tại Tòa án với tư cách là một chủ thể độc lập, cá nhân phải là người có năng lực hành vi tố tụng theo quy định tại khoản 2 Điều 57 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015. Trường hợp, họ không có năng lực hành vi tố tụng dân sự, cá nhân không thể tự mình thực hiện hành vi khởi kiện.
Chỉ trong một số trường hợp luật định, một cá nhân nào đó không có năng lực pháp luật tố tụng dân sự mà bị xâm phạm về quyền và lợi ích hợp pháp, mới xuất hiện quyền được khởi kiện của cơ quan, tổ chức. Như vậy, quyền khởi kiện của cá nhân trong quan hệ tranh chấp về hôn nhân và gia đình luôn luôn phải được pháp luật bảo đảm ở mức độ ưu tiên hàng đầu.
Trong trường hợp này, người đại diện sẽ thay mặt họ tham gia tố tụng trong quá trình Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, dù được người khác khởi kiện thì tư cách nguyên đơn vẫn thuộc về người có quyền khởi kiện và lợi ích hợp pháp của họ trong vụ án sẽ thuộc về cá nhân đó khi Tòa án ra phán quyết.
Để có đáp án nhanh nhất trong lĩnh vực pháp luật hôn nhân và gia đình, gọi Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198
Thứ hai, có nhiều quan hệ pháp luật đan xen khi giải quyết tranh chấp về hôn nhân và gia đình.
Theo yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện, khi giải quyết các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong vụ án hôn nhân và gia đình, Tòa án có thể phải giải quyết nhiều quan hệ pháp luật trong cùng một vụ án mới đảm bảo được tính triệt để, toàn diện của vụ việc. Xuất phát từ yêu cầu đặc trưng giải quyết toàn diện vụ án nên ngoài việc áp dụng văn bản pháp luật hôn nhân và gia đình, thì cần phải áp dụng các văn bản pháp luật khác điều chỉnh các quan hệ pháp luật về tài sản có liên quan.
Thứ ba, vấn dề về thời hiệu khởi kiện không áp dụng đổi với các quan hệ pháp luật về hôn nhân và gia đình.
Quan hệ hôn nhân và gia đình được pháp luật điều chỉnh luôn hướng tới mục tiêu xây dựng chế độ hôn nhân và gia đình Việt Nam hạnh phúc, bền vững, lâu dài. Mặt khác, quan hệ nhân thân trong sự điều chỉnh của pháp luật hôn nhân và gia đình là nhóm quan hệ chủ đạo nên cần có một cơ chế pháp lý riêng để bảo vệ cho các quan hệ đó. Thời hiệu khởi kiện chỉ áp dụng cho một số trường hợp tranh chấp có liên quan đến quyền tài sản, còn những tranh chấp liên quan đến quyền nhân thân thì thời hiệu khởi kiện không bị hạn chế.
Thứ tư, giải quyết tranh chấp về ly hôn, pháp luật không cho phép ủy quyền cho người khác thay mặt mình tham gia tố tụng.
Tranh chấp về ly hôn với đặc thù là giải quyết mối quan hệ tình cảm giữa vợ, chồng. Tình cảm gắn liền vói nhân thân, chỉ những người trong cuộc mới có thê hiêu và quyêt định việc tiêp tục duy trì hoặc châm dứt tình cảm của mình mà không ai có thể thay thế. Tuy nhiên, đối với các tranh chấp về cấp dưỡng, tranh chấp về việc nuôi con, tranh chấp về chia tài sản chung khi ly hôn, chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân thì không bị giới hạn bởi quy định này.
Thứ năm, tính chất của mối quan hệ hôn nhân quyết định thủ tục tố tụng và đường lối giải quyết về nội.dung tranh chấp, về tính chất cùa quan hệ hôn nhân, có ba mối quan hệ là hôn nhân hợp pháp, hủy việc kết hôn trái pháp luật, những trường hợp nam nữ sống với nhau như vợ chồng nhưng không được coi là vợ chồng. Về thủ tục tố tụng, việc xác định rõ quan hệ hôn nhân của đương sự trong vụ án và yêu cầu của đương sự là căn cứ để xác định việc hôn nhân và gia đình hay vụ án hôn nhân và gia đình.
Xem thêm:
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm