Lưu trữ điểm cơ bản cần lưu ý

1- Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A) Sáp nhập (Mergers), Mua lại (Acquisitions) doanh nghiệp (viết tắt là M&A): là một thuật ngữ chung được sử dụng để mô tả hợp nhất các công ty hoặc tài sản thông qua các loại giao dịch tài chính, bao gồm sáp nhập, mua lại, hợp nhất, chào mua, mua tài sản và mua lại quyền quản lý. Thuật ngữ M&A cũng đề cập đến các hoạt động tại các tổ chức tài chính có liên quan đến hoạt động M&A. Các thuật ngữ "sáp nhập" và "mua lại" (mua bán) thường được sử dụng thay thế cho nhau, mặc dù trong thực tế hai thuật ngữ này có sự khác nhau. Khi một công ty tiếp quản một công ty khác và tự xác lập là chủ sở hữu mới, giao dịch mua được gọi là “mua lại”. Công ty mục tiêu không còn tồn tại, người mua sở hữu công ty bị mua và cổ phiếu của người mua tiếp tục được giao dịch, trong khi công ty mục tiêu thì cổ phiếu của công ty ngừng hoạt động. Vụ “sáp nhập” mô tả hai công ty có cùng quy mô, những người hợp lực để tiến lên như một thực thể mới duy nhất, thay vì vẫn sở hữu và điều hành riêng biệt. Cổ phiếu của cả hai công ty đều ngang hàng và cổ phiếu công ty mới được phát hành thay thế. Sự thỏa thuận mua bán cũng sẽ được gọi là sáp nhập khi cả hai ban lãnh đạo đều đồng ý rằng, việc tham gia cùng nhau là vì lợi ích tốt nhất của cả hai công ty. 2- Các loại sáp nhập và mua lại phổ biến Sau đây là danh sách các giao dịch nằm trong M&A: Sáp nhập: Trong một vụ sáp nhập, Hội đồng quản trị của hai công ty chấp thuận sự kết hợp và tìm kiếm sự chấp thuận của các cổ đông. Sau khi sáp nhập, công ty mua lại không còn tồn tại và trở thành một phần của công ty mua lại. Ví dụ: vào năm 2007, thỏa thuận sáp nhập đã xảy ra giữa Digital Computers và Compaq, theo đó Digital Computers đã bị sáp nhập vào Compaq. Mua lại: Trong một giao dịch mua lại đơn giản, công ty mua lại có được phần lớn cổ phần của công ty bị mua, không thay đổi tên hoặc thay đổi cấu trúc pháp lý. Ví dụ: Manulife Corporation Corporation mua lại John Hancock Financial Services năm 2004. Cả hai công ty đều giữ nguyên tên và cấu trúc tổ chức của mình. Hợp nhất: Hợp nhất tạo ra một công ty mới. Các cổ đông của cả hai công ty đều phải chấp thuận hợp nhất. Sau khi phê duyệt, họ nhận được cổ phần trong công ty mới. Ví dụ: vào năm 1998, Tập đoàn Bảo hiểm Citicorp và Traveler đã công bố hợp nhất, kết quả là Citigroup. Mời thầu (chào mua): một công ty đề nghị mua cổ phiếu đang lưu hành của công ty còn lại, với một mức giá cụ thể. Công ty mua lại truyền đạt lời đề nghị trực tiếp tới các cổ đông của công ty khác, bỏ qua Hội đồng quản trị và Ban giám đốc. Công ty mua lại có thể tiếp tục tồn tại. Trường hợp nếu có một số cổ đông không đồng thuận, hầu hết các đề nghị đấu thầu đều dẫn đến sáp nhập. Ví dụ: vào năm 2008, Johnson & Johnson đã đưa ra đề nghị mua lại Dược phẩm sinh học Omrix với giá 438 triệu Đô la. Mua lại tài sản: một công ty mua lại tài sản của một công ty khác. Công ty có tài sản đang được mua phải được sự chấp thuận của các cổ đông. Việc mua tài sản là điển hình trong quá trình phá sản, trong đó các công ty khác đấu thầu các tài sản khác nhau của công ty phá sản, được thanh lý sau khi chuyển giao tài sản cuối cùng cho các công ty mua lại. Quản lý mua lại: còn được gọi là mua lại bởi người lãnh đạo, quản lý (MBO). Các giám đốc điều hành của công ty mua cổ phần kiểm soát tại một công ty khác, biến nó thành riêng của mình. Những cựu giám đốc điều hành này thường hợp tác với một nhà tài chính hoặc cựu cán bộ công ty, trong nỗ lực giúp tài trợ cho một giao dịch. Các giao dịch M & A như vậy thường được tài trợ không tương xứng với nợ và phần lớn các cổ đông phải phê duyệt. Ví dụ: vào năm 2013, Tập đoàn Dell đã thông báo rằng nó được mua lại bởi Giám đốc điều hành, Michael Dell. 3- Cấu trúc của sáp nhập Sáp nhập có thể được cấu trúc theo nhiều cách khác nhau, dựa trên mối quan hệ giữa hai công ty liên quan đến thỏa thuận. Sáp nhập ngang (Horizontal merger): Hai công ty đang cạnh tranh trực tiếp và chia sẻ cùng một dòng sản phẩm và thị trường. Sáp nhập dọc (Vertical merger): Một khách hàng và công ty hoặc một nhà cung cấp và công ty. Hãy nghĩ về một nhà cung cấp hình nón hợp nhất với một nhà sản xuất kem. Sáp nhập (Congeneric mergers): Hai doanh nghiệp phục vụ cùng một cơ sở tiêu dùng theo những cách khác nhau, chẳng hạn như một nhà sản xuất TV và một công ty cáp. Sáp nhập mở rộng thị trường (Market-extension merger): Hai công ty bán cùng một sản phẩm ở các thị trường khác nhau. Sáp nhập mở rộng sản phẩm (Product-extension merger): Hai công ty bán các sản phẩm khác nhau nhưng có liên quan trong cùng một thị trường. Kết hợp (Conglomeration): Hai công ty không có lĩnh vực kinh doanh chung. 4- Cấu trúc của mua lại Giống như một số thỏa thuận sáp nhập, trong các vụ mua lại, một công ty có thể mua một công ty khác bằng tiền mặt, cổ phiếu hoặc kết hợp cả hai. Trong các giao dịch nhỏ hơn, thông thường một công ty sẽ có được tất cả tài sản của công ty khác. Ví dụ: Công ty A mua tất cả tài sản của Công ty B để lấy tiền mặt, điều đó có nghĩa là Công ty B sẽ chỉ có tiền mặt và nợ, nếu có. Tất nhiên, Công ty B chỉ trở thành một cái “vỏ” và cuối cùng sẽ thanh lý hoặc thâm nhập vào các lĩnh vực kinh doanh khác. Một thỏa thuận “mua lại” khác được gọi là "sáp nhập ngược" cho phép một công ty được niêm yết công khai trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Sáp nhập ngược xảy ra khi một công ty này có triển vọng mạnh mẽ và mong muốn có được tài chính mua một công ty đại chúng (đã niêm yết công khai), nhưng không có hoạt động kinh doanh phù hợp và tài sản hạn chế. Công ty đảo ngược sáp nhập vào công ty đại chúng và hợp nhất trở thành một công ty đại chúng hoàn toàn mới với cổ phần có thể giao dịch. Luật sư Nguyễn Hoài Thương - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198 5- Vấn đề định giá Cả hai công ty tham gia vào thỏa thuận M&A sẽ định giá công ty mục tiêu khác nhau. Người bán rõ ràng sẽ định giá công ty ở mức giá cao nhất có thể, trong khi người mua sẽ cố gắng mua nó với giá thấp nhất có thể. Một công ty có thể được định giá khách quan bằng cách nghiên cứu các công ty tương đương trong một ngành và bằng cách dựa vào các số liệu sau: Tỷ lệ so sánh: Sau đây là hai ví dụ về nhiều số liệu so sánh mà các công ty mua lại có thể dựa trên đề nghị của họ: Tỷ lệ thu nhập trên giá (P/E): Với việc sử dụng tỷ lệ này, một công ty mua lại đưa ra lời đề nghị là bội số của thu nhập của công ty mục tiêu. Việc kiểm tra P/E cho tất cả các cổ phiếu trong cùng một nhóm ngành sẽ cho công ty mua lại hướng dẫn tốt về việc nhiều P/E của mục tiêu nên là gì. Tỷ lệ doanh nghiệp - giá trị - doanh thu (EV/Sales): Với tỷ lệ này, công ty mua lại đưa ra lời đề nghị như một bội số của doanh thu, một lần nữa, trong khi nhận thức được tỷ lệ giá bán của các công ty khác trong ngành . Chi phí thay thế: Trong một vài trường hợp, việc mua lại dựa trên chi phí thay thế công ty mục tiêu. Để đơn giản, giả sử giá trị của một công ty chỉ đơn giản là tổng của tất cả các thiết bị và chi phí nhân sự. Công ty mua lại theo nghĩa đen có thể đặt hàng mục tiêu để bán ở mức giá đó, hoặc nó sẽ tạo ra một đối thủ cạnh tranh với cùng một chi phí. Đương nhiên, phải mất một thời gian dài để lắp ráp quản lý tốt, có được tài sản và mua thiết bị phù hợp. Phương pháp thiết lập giá này chắc chắn sẽ không có ý nghĩa nhiều trong ngành dịch vụ nơi tài sản chính - con người và ý tưởng - khó định giá và phát triển. Dòng tiền chiết khấu (DCF): Một công cụ định giá chính trong M&A, phân tích dòng tiền chiết khấu xác định giá trị hiện tại của một công ty, theo dòng tiền ước tính trong tương lai. Dòng tiền tự do dự báo (thu nhập ròng + khấu hao / khấu hao - chi phí vốn - thay đổi vốn lưu động) được chiết khấu theo giá trị hiện tại bằng cách sử dụng chi phí vốn trung bình của công ty (WACC). 6- Quy trình thực hiện M&A Xây dựng chiến lược-xác định mục tiêu tiềm năng: Đây là bước quan trọng trong một thương vụ sát nhập. Trước khi bước vào quá trình M&A thì những lãnh đạo cấp cao sẽ cần phải xây dựng cho doanh nghiệp mình một chiến lược rõ ràng về những gì mà mình mong muốn, những gì sẽ đạt được từ thương vụ M&A này, điều này là rất quan trong bởi cần phải có chiến lượng rõ ràng mới xác định được các mục tiêu tiềm năng để sát nhập. Những mục tiêu tiềm năng này có thể là vị trí địa lý, lợi nhuận, tệp khách hàng. Đánh giá các mục tiêu tiềm năng: Những lãnh đạo, người quán lý sẽ dựa trên các mục tiêu tiềm năng từ bước xây dựng chiến lược đánh giá từng tiêu chí được đưa ra từ đó chọn ra các mục tiêu tiềm năng từ danh sách đã lập. Bước này khá quan trọng bởi nó quyết định lớn đến sự thành công của thương vụ M&A sau khi sát nhập. Lập kế hoạch sáp nhập, mua lại: Bộ phận liên quan sẽ liên hệ với các công ty đáp ứng đầy đủ các tiêu chí tiềm năng có trong danh sách cần sát nhập, mua lại. Sẽ có thể cần đối thoại nhiều lần nhằm đưa ra các tiêu chí tốt cũng như là có thêm thông tin giúp tìm ra mục tiêu tiềm năng nhất, phù hợp nhất với thương vụ M&A. Đàm phán, thẩm định: Quá trình đàm phán diễn ra sau khi đã trải qua phân tinh và đánh giá đúng tiềm năng. Quá trình thẩm định nhằm giúp xác nhận hay điều chỉnh giá trị của công ty bằng cách tiến hành phân tích và kiểm tra tất cả các yếu tố như các thông số tài chính, tài sản hiện hành, các khoản nợ, nguồn nhân lực hiện có và các khách hàng hiện tại. Ký kết hợp đồng và kết thúc thương vụ M&A: Nếu không có gì phát sinh phức tạp sau quá trình thảo luận, đánh giá lại thì thực hiện hợp đồng mua bán là bước gần như cuối cùng. Hai bên sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về thỏa thuận mua bán cho dù là mua cổ phần hay mua tài sản. Kết thúc quá trình này thì nhóm quản lý của công ty mua lại và công ty bị mua sẽ làm việc cùng với nhau trong quá trình sát nhập hai công ty. Người mua thường sẽ phải tích hợp công ty bị mua làm công ty con của công ty mẹ hoặc sẽ phải đảm bảo rằng công ty con kia có thể hoạt động độc lập như một doanh nghiệp bình thường. 7- Những rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động M&A Dù mang nhiều lợi ích, hoạt động M&A có thể ẩn chứa nhiều những rủi ro tiềm ẩn: (i) Việc mua một doanh nghiệp khác đòi hỏi các doanh nghiệp phải bỏ ra một khoản ngân sách lớn; (ii) Các vấn đề về tư pháp doanh nghiệp có thể gặp phải, nhất là đối với những doanh nghiệp lớn có tầm ảnh hưởng lớn tới thị trường; (iii) Chi phí cơ hội mà các doanh nghiệp bỏ lỡ, như thay vì bỏ tiền ra mua lại một doanh nghiệp khác, họ hoàn toàn có thể đầu tư vào những dự án kinh doanh hấp dẫn hơn; (iv): Phản ứng tiêu cực của thị trường sau thương vụ sáp nhập/mua lại, có thể là sự sụt giảm về giá cổ phiếu, hoặc sự không đồng tình của công chúng. 8- Cơ sở pháp lý của M&A ở Việt Nam M&A dù mới mẻ ở Việt Nam song đang có những bước đi đáng kể. Điều 107 và Điều 108 Luật Doanh nghiệp đã định nghĩa việc hợp nhất doanh nghiệp là: "Hai hay một số công ty cùng loại (gọi là công ty bị hợp nhất) có thể hợp nhất thành một công ty mới (gọi là công ty hợp nhất) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty hợp nhất, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của các công ty bị hợp nhất". Còn sáp nhập là: "Một hoặc một số công ty cùng loại (gọi là công ty bị sáp nhập) có thể sáp nhập vào một công ty khác (gọi là công ty nhận sáp nhập) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập". Trong luật này, khái niệm công ty cùng loại trong hai điều luật trên được hiểu theo nghĩa là các công ty có cùng loại hình doanh nghiệp. Các quy định về mua lại tài sản: Đại hội đồng cổ đông có quyền quyết định đầu tư hoặc bán số tài sản có giá trị bằng hoặc lớn hơn 35% tổng giá trị tài sản được ghi trong báo cáo tài chính gần nhất của công ty nếu Điều lệ công ty không quy định một tỷ lệ hoặc một giá trị khác (theo điểm d khoản 2 điều 135 Luật Doanh nghiệp năm 2014). Hội đồng quản trị có quyền thông qua hợp đồng mua, bán, vay, cho vay và hợp đồng khác có giá trị bằng hoặc lớn hơn 35% tổng giá trị tài sản được ghi trong báo cáo tài chính gần nhất của công ty, nếu Điều lệ công ty không quy định một tỷ lệ hoặc giá trị khác. Quy định này không áp dụng đối với hợp đồng và giao dịch quy định, tại điểm d khoản 2 Điều 135, khoản 1 và khoản 3 Điều 162 của Luật Doanh nghiệp năm 2014 (theo điểm h khoản 2 điều 149 Luật Doanh nghiệp năm 2014. Hợp đồng, giao dịch phải được Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị chấp thuận: Hội đồng quản trị chấp thuận các hợp đồng và giao dịch có giá trị nhỏ hơn 35% tổng giá trị tài sản doanh nghiệp ghi trong báo cáo tài chính, gần nhất hoặc một tỷ lệ khác nhỏ hơn quy định tại Điều lệ công ty. Trường hợp này, người đại diện công ty ký hợp đồng phải thông báo các thành viên Hội đồng quản trị, Kiểm soát viên về các đối tượng có liên quan đối với hợp đồng, giao dịch đó; đồng thời kèm theo dự thảo hợp đồng hoặc nội dung chủ yếu của giao dịch. Hội đồng quản trị quyết định việc chấp thuận hợp đồng hoặc giao dịch trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo trừ trường hợp Điều lệ công ty quy định một thời hạn khác; thành viên có lợi ích liên quan không có quyền biểu quyết (theo khoản 2 điều 162 Luật Doanh nghiệp năm 2014) 9- Vai trò của luật sư trong M&A Các nhà tư vấn pháp luật và các luật sư sẽ đóng góp một vai trò không nhỏ trong các thương vụ thành công của M&A. Với những luật sư có trình độ, kinh nghiệm, có uy tín có thể đưa lại các dịch vụ chất lượng cao cho khách hàng trong các thương vụ M&A, cụ thể như sau: (i) Tư vấn và hỗ trợ khách hàng kiểm tra độ chính xác của thông tin; (ii) Tư vấn và hỗ trợ khách hàng về lĩnh vực pháp lý; (iii) Tư vấn và phân tích các tiềm năng của doanh nghiệp; (iv) Hỗ trợ, phân tích và dự báo các rủi ro. 10- Dịch vụ pháp lý mua bán, sáp nhập doanh nghiệp (i) Tư vấn pháp luật: Hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp khách hàng soạn thảo các giấy tờ liên quan đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của khách hàng trong lĩnh vực doanh nghiệp. (ii) Đại diện theo ủy quyền: Trong lĩnh vực pháp luật doanh nghiệp, luật sư có thể đại diện cho khách hàng để giải quyết các công việc có liên quan. (iii) Dịch vụ pháp lý khác: Liên quan tới lĩnh vực pháp luật doanh nghiệp, luật sư giúp đỡ khách hàng thực hiện công việc về thủ tục hành chính, tư pháp như: giải quyết khiếu nại, dịch thuật, xác nhận giấy tờ, các giao dịch. Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Hoài Thương – Phòng Doanh nghiệp – Công ty Luật TNHH Everest. Liên hệ công ty Luật TNHH Everest để được tư vấn chi tiết: Trụ sở: Tầng 04 Tòa nhà Times, 35 Lê Văn Lương, Thanh Xuân, Hà Nội Chi nhánh Hà Nội: Tầng 02, Tòa nhà Ngọc Khánh, 37 Nguyễn Sơn, Long Biên, Hà Nội Chi nhánh Quảng Ninh: Khu tái định cư xã Đoàn Kết, Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh Chi nhánh Hồ Chí Minh: Tầng 04 Khu B, Tòa nhà Indochina Park, Số 04 Nguyễn Đình Chiểu, Q1, HCM Điện thoại: 024-66 527 527 – Tổng đài tư vấn: 1900 6198 – E-mail: info@everest.net.vn.

Từ khóa: điểm cơ bản cần lưu ý

Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp – những điểm cơ...

Nhiều người quan tâm

Chứng cứ trong giải quyết việc nuôi và cấp dưỡng con...

Đất khai hoang khi bị thu hồi có được bồi thường?

Có thể bán nhà mà không cần sự đồng ý của...

Giải quyết tranh chấp lấp lối đi chung cũ, lối đi...

TIN TỨC NÓNG

Sếp có quyền đuổi nhân viên vì không nghe lời?

Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân, hiểu thế...

Thủ tục tách khẩu – những vấn đề cơ bản cần...

Quy định pháp luật về đơn phương chấm dứt hợp đồng...

Công ty Luật TNHH Everest

Theo dõi Công ty Luật TNHH Everest