"Vai trò" và "chức năng" là những khái niệm có liên quan chặt chẽ với nhau, vì vậy trong nhiều trường hợp chúng có thể được sử dụng thay thế cho nhau. “Vai trò” của một sự vật, hiện tượng trả lời cho câu hỏi sự vật, hiện tượng đó có công dụng, tác dụng gì. Và trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khái niệm pháp luật là gì và những vai trò của pháp luật.
Đâu là vai trò của pháp luật? Quy định về vai trò của pháp luật
Pháp luật là hệ thống các chuẩn mực chung về hành vi do nhà nước xã hội chủ nghĩa xác lập, ban hành hoặc thừa nhận có tính bắt buộc và bảo đảm áp dụng bằng các biện pháp cưỡng chế, giáo dục nhằm điều chỉnh quyền con người, các quan hệ xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích của giai cấp mình.
Qua đây, ta có thể thấy định nghĩa pháp luật có các yếu tố như:
(i) Pháp luật được định nghĩa là hệ thống các quy tắc xử sự chung, bao gồm các quy phạm pháp luật và quy tắc đạo đức, được áp dụng ở cấp quốc gia, đối với mọi chủ thể của xã hội.
(ii) Pháp luật nói chung có tính chất ràng buộc và bảo đảm việc tuân theo. Nghĩa là, với các quy phạm pháp luật được áp dụng chung trong cộng đồng, chủ thể không có quyền đưa ý chí chủ quan của mình ra quyết định thực hiện chúng hay không.
Đó là lý do tại sao luật cũng đảm bảo thực thi thông qua giáo dục và tuyên truyền. Điều này đã giúp xác lập sự công bằng, bình đẳng trong việc thực hiện các quyền và nhiệm vụ của chủ thể.
(iii) Cách thức hình thành pháp luật phải do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận và ban hành trên cơ sở tập quán, tiền lệ đã có từ trước.
(iv) Bản chất nội dung của pháp luật là thể hiện ý chí của giai cấp thống trị. Trong trường hợp các quy tắc xử sự có tính ràng buộc phổ biến thì pháp luật là quy tắc, yêu cầu hoặc sự cho phép của nhà nước đối với hành vi của giai cấp thống trị. Nói cách khác, pháp luật thể hiện ý chí của nhà nước. Theo luật, nhà nước cho phép mọi người làm những gì mà nó không cho phép hoặc buộc họ phải làm như thế nào.
Vì vậy, khi nói đến luật, nó thường đề cập đến các chuẩn mực, tội phạm phổ biến, nghĩa là đề cập đến các mẫu chung và phổ quát. Trong xã hội ngày nay không chỉ pháp luật là quy phạm mà đạo đức, tập quán, giáo điều tôn giáo và các tổ chức xã hội cũng mang tính quy phạm.
Tính hợp pháp của pháp luật thể hiện ở chỗ, đây là khuôn mẫu chung được nhiều người làm theo và làm theo. Mô hình này được áp dụng lặp đi lặp lại trong không gian, thời gian và thời gian rộng lớn.
Đâu là vai trò của pháp luật? Quy định về vai trò của pháp luật
Ngày nay, pháp luật không chỉ được coi là “tài sản” của nhà nước, là công cụ của nhà nước để tổ chức và quản lý xã hội, mà trái lại, pháp luật đã trở thành “tài sản” chung của toàn xã hội. Quy tắc ứng xử có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đời sống chung, không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Pháp luật có những vai trò nổi bật sau đây trong đời sống xã hội:
(i) Đối với nhà nước, pháp luật được xem là công cụ hữu hiệu hơn để giải quyết mọi vấn đề trong xã hội
Như đã đề cập ở trên, vì luật pháp là khuôn mẫu và phổ biến, nên mọi người trong xã hội đều phải tuân theo các quy tắc. Trong trường hợp không tuân thủ hoặc thực hiện không đúng quy định của pháp luật, các chế tài thích hợp sẽ được áp dụng tùy theo hành vi vi phạm.
(ii) Đối với công dân, pháp luật là công cụ quan trọng để mọi người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Việc thông qua luật đảm bảo rằng mọi người có thể thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo các quy định, và quyền này sẽ được quản lý và bảo vệ tốt hơn.
(iii) Đối với toàn xã hội, pháp luật đã thể hiện vai trò của mình trong việc bảo đảm cho toàn xã hội hoạt động, tạo ra và duy trì sự bình đẳng trong cộng đồng, có vai trò rất quan trọng để mọi người trong xã hội thực hiện.
Ngoài ra, pháp luật còn có vai trò quan trọng đối với các công cụ điều chỉnh khác. Điều này còn phụ thuộc vào điều kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội,... của mỗi quốc gia ở mỗi giai đoạn phát triển. Luật có thể bao gồm một số quy phạm nhất định trong các tổ chức phi chính phủ. Sau khi được quy định trong luật, chúng trở nên ràng buộc chung và nhà nước đảm bảo việc thực hiện chúng để chúng được thực hiện nghiêm túc và toàn diện hơn. Mặt khác, sự thừa nhận của pháp luật còn tạo điều kiện cho sự tồn tại, bảo tồn và phát huy vai trò của chúng trong việc điều chỉnh các quan hệ xã hội. Mặt khác, luật pháp có thể loại trừ khỏi cuộc sống những quy phạm trong các tổ chức phi chính phủ có nội dung bất hợp pháp. Tất nhiên, pháp luật phải phù hợp với đời sống, đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Trên đây là những thông tin trả lời cho câu hỏi Pháp luật là gì cùng những vai trò của pháp luật. Hi vọng bài viết này sẽ giúp ích nhiều cho bạn đọc.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm