Nguyên tắc tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước theo Hiến pháp năm 2013

Bởi Nguyễn Thị Ngân - 19/12/2019
view 4072
comment-forum-solid 0
Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước là những tư tưởng chỉ đạo làm cơ sở cho việc tổ chức và hoạt động của các cơ quan trong bộ máy nhà nước. Những nguyên tắc đó được quy định trong Hiến pháp năm 2013

1- Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước

- Nguyên tắc "Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp"

Cơ sở của sự thống nhất quyền lực chính là để đảm bảo cho tất cả quyền lực thuộc về Nhân dân. Nhân dân là chủ thể và cũng là cội nguồn của quyền lực. Nếu không có sự thống nhất quyền lực sẽ làm xa rời, mất đi bản chất giai cấp vốn có của nhà nước.

Cơ sở của sự phân công quyền lực thể hiện ở chỗ: Quyền lực nhà nước được thực hiện thông qua các cơ quan trong bộ máy nhà nước, tuy nhiên không thể có một cơ quan nào có thể đảm đương được việc thực hiện tất cả quyền lực của nhà nước mà nếu tồn tại cơ quan như vậy thì bộ máy nhà nước cũng chỉ có duy nhất một cơ quan nhà nước mà không cần đến một hệ thống các cơ quan nhà nước.

Cơ sở của sự phối hợp là để đảm bảo tính thống nhất quyền lực, để đảm bảo quyền lực nhà nước sau khi được phân công thì không bị tách ra một cách rời rạc mà được gắn kết với nhau tạo thành một khối quyền lực, tập trung được tất cả quyền lực thuộc về Nhân dân.

Cơ sở của sự kiểm soát quyền lực nhằm để bảo đảm các cơ quan không lạm quyền trong quá trình thực thi quyền lực.

Nội dung của nguyên tắc “quyền lực nhà nước là thống nhất nhưng có sự phân công,  phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp” được thể hiện triệt để trong tổ chức hoạt động của từng cơ quan của bộ máy nhà nước và trong cả hệ thống bộ máy nhà nước.

Xem thêm: Dịch vụ luật sư riêng của Công ty Luật TNHH Everest

- Nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với việc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước

Điều 4 - Hiến Pháp năm 2013 đã khẳng định: "Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội". Cơ sở của nguyên tắc này bắt nguồn từ nguồn gốc hình thành của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nội dung của nguyên tắc Đảng lãnh đạo đối với Nhà nước được thể hiện:

(i) Đảng vạch ra đường lối, chủ trương, phương hướng lớn cho Nhà nước, sau đó Nhà nước sẽ thực hiện các đường lối, phương hướng đó dưới sự kiểm tra, hướng dẫn, chỉ đạo của Đảng;

(ii) Đảng lãnh đạo bằng các tổ chức Đảng và các Đảng viên là hạt nhân tiên phong trong các cơ quan, đơn vị Nhà nước;

(iii) Đảng đào tạo, bồi dưỡng các cán bộ, công chức , vien chức nhà nước, giới thiệu nhân sự vào các vị trí quan trọng trong bộ máy nhà nước.

- Nguyên tắc bảo đảm sự tham gia của nhân dân vào hoạt động quản lý của nhà nước

Cơ sở của nguyên tắc này là để đảm bảo nhân dân là chủ thể của quyền lực của Nhà nước - tức để quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Một cơ sở nữa chính là để đảm bảo tính dân chủ trong việc thực hiện quyền lực nhà nước. Nguyên tắc này không những có ý nghĩa trong việc tạo điều kiện phát huy trí tuệ của nhân dân vào công việc quản lý nhà nước mà còn là phương tiện hữu hiệu để ngăn chặn tệ quan liêu, cửa quyền, tham nhũng của cá nhân và tổ chức trong bộ máy nhà nước.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hành chính của Công ty Luật TNHH Everest 

- Nguyên tắc tập trung dân chủ

Nguyên tắc tập trung dân chủ được quy định trong Hiến pháp 2013: “Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ”.

Cơ sở của nguyên tắc này thể hiện ở một số điểm sau:

(1) Để kết hợp hài hoà và phát huy được sự sáng tạo, sức mạnh của tập thể và của từng cá nhân, của cả nước và địa phương cơ sở, của từng tổ chức và cả hệ thống Bộ máy nhà nước. Nhiều khi để giải quyết công việc thì từng cá nhân đơn lẻ không thể làm được mà phải phát huy sự sáng tạo, sức mạnh của tập thể, nhiều khi lại không nên dùng các sức mạnh tập thể mà chỉ dùng đến sự quyết định cá nhân...;

(2) Kết hợp được sự chỉ đạo, điều hành tập trung thống nhất của Trung ương và các cơ quan Nhà nước cấp trên đối với hoạt động tự chủ, sáng tạo năng động của địa phương và cơ quan Nhà nước cấp dưới;

(3) Khắc phục được tệ nạn quan liêu, phân tán cục bộ.

Nguyên tắc này tập trung dân chủ được thể hiện trong hoạt động và tổ chức của Bộ máy Nhà nước ta như sau:

(1) Thiểu số phải phục đa số, cá nhân phục tùng tập thể, mọi người phải phục tùng người chỉ huy trong các cơ quan Nhà nước;

(2) Các cơ quan cấp dưới phải phục tùng cơ quan Nhà nước cấp trên, các cấp chính quyền địa phương phải phục tùng cơ quan Nhà nước ở Trung ương;

(3) Các cơ quan hành chính Nhà nước, toà án, kiểm sát đều phải do cơ quan quyền lực Nhà nước bầu ra, phải chịu trách nhiệm trước cơ quan đó;

(4) Tăng cường quản lý tập trung thống nhất của Trung ương, kết hợp với sự phân cấp hợp lý để tăng cường và phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền địa phương cơ sở;

(5) Cấp trên phải thường xuyên kiểm tra cấp dưới trong việc thực hiện các quyết định, mệnh lệnh của các cơ quan Nhà nước cấp trên;

(6) Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo thường xuyên giữa cấp trên và cấp dưới;

(7) Phải dân chủ hoá mọi hoạt động của Nhà nước, tổ chức cho nhân dân bầu ra các cơ quan quyền lực từ Trung ương đến cơ sở thực hiện chế độ thường xuyên báo cáo trước cử tri;

(8) Đảm bảo kỷ luật nghiêm minh trong các tổ chức để chống quan liêu, phân tán, cục bộ...

- Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa

Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa được quy định trong Hiến pháp năm 2013: “Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật".

Các cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và mọi công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật, đấu tranh phòng ngừa và chống các tội phạm, các vi phạm Hiến pháp và pháp luật. 

Xem thêm: Dịch vụ luật sư ly hôn của Công ty Luật TNHH Everest

2- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

  1. Bài viết trong lĩnh vực pháp luật nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
  2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 024 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn

Nguyễn Thị Ngân

Nguyễn Thị Ngân

https://everest.org.vn/chuyen-vien-nguyen-thi-ngan Chuyên viên Nguyễn Thị Ngân có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai, thừa kế,... và đã tham gia thực hiện các vụ án nổi bật như: Kinh doanh thương mại, Hình sự.

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
024 66 527 527
1.43492 sec| 1056.148 kb