Thu hồi đất tại Quảng Yên (Quảng Ninh): 'thu hồi đất' hay 'cướp' đất?

view 8462
comment-forum-solid 0

Liên quan đến vụ án hành chính về thu hồi đất tại Quảng Yên: Ông Đàm Quảng Lực (chồng) và bà Đoàn Thị Tuyết (vợ) xây nhà và sử dụng ổn định thửa đất có diện tích 720 m2 tại thôn Núi Thành, xã Tiền An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh từ năm 1989. Sau hơn 30 năm sử dụng ổn định, năm 2019, Ủy ban nhân dân xã Tiền An xác định: ông Đàm Quảng Lực và bà Đoàn Thị Tuyết có hành vi lấn chiếm đất (vi phạm quy định tại Khoản 2 Điều 10 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai), buộc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả "khôi phục lại hiện trạng ban đầu".

Năm 2019, lực lượng khoảng 300 người của Thị xã Quảng Yên đã cưỡng chế phá hủy toàn bộ căn nhà diện tích 249 m2 ông Đàm Quảng Lực và bà Đoàn Thị Tuyết, thu hồi đất và di dời toàn bộ người và tài sản ra khỏi khu đất. Gia đình ông Đàm Quảng Lực và bà Đoàn Thị Tuyết (gia đình bị thu hồi đất tại Quảng Yên) không được bồi thường, trắng tay, không chỗ ở, không có việc làm mưu sinh. Thậm chí, người bị thu hồi đất quay lại clip làm chứng cứ thì bị bắt, bị đánh đập đến nay chưa hồi phục, ảnh hưởng về tâm thần.

Các luật sư của Công ty Luật TNHH Everest cho rằng, vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng, cần thiết xem xét xử lý hình sự các cán bộ, công chức sai phạm: Nhà và đất được công dân sử dụng ổn định, không có tranh chấp, trong suốt 30 năm (từ năm 1989 đến năm 2019), đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tức là khi Nhà nước thu hồi phải được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định pháp luật.

Luật sư tập sự Nguyễn Thị Mai - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900.6198

- Đất sử dụng ổn định 40 năm bị 'đánh tráo khái niệm' thành 'đất lấn chiếm' để thu hồi.

Tài liệu do ông Đàm Quang Lực và bà Đoàn Thị Tuyết: họ là chủ sở hữu, sử dụng nhà trên đất có diện tích 720 m2 trên trục đường Chợ Rộc đi Bến Giang tại thôn Núi Thành, xã Tiền An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh (thửa số 442, tờ bản đồ số 50).

Nguồn gốc thửa đất: Trước năm 1980, cụ Đàm Quang Tập và cụ Bùi Thị Chúp (bố mẹ đẻ của ông Đàm Quang Lực) khai hoang, để sử dụng trồng ngô, sắn (mục đích nông nghiệp). Khu vực này lúc đó rất hoang sơ, rất ít người qua lại.

Năm 1989, cụ Đàm Quang Tập (lúc đó đang là cán bộ thôn) đã gửi: "Đơn xin mượn đất mở dịch vụ thương mại" trên thửa đất gia đình đang sử dụng. Ông Vũ Mạnh Chiến - Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tiền An - đã xác nhận, ký tên và đóng dấu ngày 22/06/1989: "... đồng ý cho mượn đất làm dịch vụ phục vụ nhân dân trên địa bàn xã điều kiện: không làm ảnh hưởng đến trục đường giao thông liên xã liên xã và công trình thủy lợi và sản xuất nông nghiệp (SXNN) khi cần thiết phải tháo dỡ để quy hoạch...". Cùng năm 1989, ông Đàm Quang Tập đóng 480.000 đồng tiền 'mượn đất' (có phiếu thu, xác nhận của Ủy ban nhân dân xã Tiền An).

Năm 1989, ông Đàm Quang Lực kết hôn với bà Đoàn Thị Tuyết, được bố mẹ đẻ (cụ Đàm Quang Tập và cụ Bùi Thị Chúp) tặng lại thửa đất. Ông Đàm Quang Lực, bà Đoàn Thị Tuyết xây dựng khoảng 40m2 nhà ở và khoảng 110m2 công trình phụ (bao gồm: nhà bếp, nhà vệ sinh, sân, giếng, chuồng lợn).

Năm 1992, ông Đàm Quang Lực, bà Đoàn Thị Tuyết tiếp tục xây dựng khoảng 30m2 công trình phụ (bao gồm: nhà để máy sát thóc, kho để đồ). Cùng năm 1992, gia đình bà Đoàn Thị Tuyết tiếp tục đóng 400.000 đồng tiền 'mượn đất' (có phiếu thu, xác nhận của Ủy ban nhân dân xã Tiền An)

Khoảng năm 1992-1993, Ủy ban nhân dân xã Tiền An thu lại một phần thửa đất (khoảng 100 m2), giao cho ông Trần Văn Biên làm nhà ở.

Năm 2002, Ủy ban nhân dân xã Tiền An tiếp tục thu tiếp một phần thửa đất (khoảng 180 m2), giao cho người khác làm ki-ot.

Năm 2017, đại diện Ủy ban nhân dân xã Tiền An nhiều lần vào làm việc với ông Đàm Quang Lực và bà Đoàn Thị Tuyết về việc yêu cầu, vận động gia đình trả lại đất cho Ủy ban nhân dân xã Tiền An. Tuy nhiên, gia đình không đồng ý vì cho rằng mình: là chủ sở hữu hợp pháp đối với thửa đất (nêu trên).

Tháng 06/2017, Cửa hàng Xăng dầu Tiền An xây dựng, lấn vào phần đất của gia đình ông Đàm Quang Lực và bà Đoàn Thị Tuyết khoảng 5 m2.

Tháng 08/2019, gia đình ông Đàm Quang Lực và bà Đoàn Thị Tuyết nhận được Quyết định số 01/QĐ-KPHQ của Ủy ban nhân dân xã Tiền An đề ngày 26/08/2019 về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả.

Tháng 10/2019, gia đình ông Đàm Quang Lực và bà Đoàn Thị Tuyết nhận được Quyết định số 3358/QĐ-CCXP của Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên đề ngày 30/09/2019 về việc "cưỡng chế thi hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm hành chính gây ra đối với ông Đàm Quang Lực, trú tại thôn Núi Thành, xã Tiền An, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh".

Ngày 17/10/2019, khoảng 300 cán bộ, công an địa phương cưỡng chế thu hồi và di dời toàn bộ người và tài sản ra khỏi khu đất trên.

Bà Đoàn Thị Tuyết và ông Đàm Quang Lực cho rằng: thửa đất 442, tờ bản đồ số 50, diện tích 720 m2 được gia đình khai hoang, sử dụng ổn định từ năm 1980. Ông Đàm Quang Tập cẩn thận nên đã viết đơn xin mượn đất và đã được giao đất sử dụng từ 1989, gia đình đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (đóng tiền sử dụng đất tương ứng với trường hợp nhà nước giao đất), xây dựng hơn 100m2 nhà ở và công trình phục vụ đời sống. Do đó, không có cơ sở để nói gia đình lấn chiếm đất trồng lúa hay đất nông nghiệp. Việc thu hồi đất phải rõ ràng, đúng đủ theo trình tự, thủ tục luật định.

- 'Ép dân' như 'ép dẻo'!

Bà Đoàn Thị Tuyết mỗi khi nhớ lại thời điểm thi hành Quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (ngày 17/10/2019), đều không kìm được nước mắt:

Khoảng 05 giờ 00 phút ngày 17/10/2019, khoảng 300 cán bộ, công an ập đến, yêu cầu gia đình chúng tôi rời khỏi ngôi nhà. Khi đó, mọi đồ đạc trong gia đình còn nguyên, chưa di chuyển.

Nhanh chóng, ông Đoàn Ngọc Chung - người giới thiệu là chịu trách nhiệm cưỡng chế - đã chỉ đạo việc di dời toàn bộ đồ đạc của gia đình ra khỏi nhà và đất. Lúc này, anh Đàm Quang Kỳ Anh (con trai chúng tôi) lấy điện thoại quay lại clip. Thấy trong nhà có chiếc túi xách đựng tiền nên anh Đàm Quang Kỳ Anh quay lại lấy túi xách thì liền bị lực lượng công an khống chế, lôi đi... Anh Đàm Quang Cử (con trai bà Đoàn Thị Tuyết, anh trai Đàm Quang Kỳ Anh) thấy em trai bắt, giữ liền chạy lại hỏi lý do, cũng bị lực lượng công an khống chế, lôi đi.

Gia đình sau đó được biết, anh Đàm Quang Cử và Đàm Quang Kỳ Anh bị lôi lên trụ sở công an xã, bị đánh, lấy điện thoại xóa hết dữ liệu ảnh, clip vừa quay lại.

Đến 20h00 ngày 17/10/2019, khi gia đình tới trụ sở Công an xã gây áp lực thì hai anh: Đàm Quang Cử và Đàm Quang Kỳ Anh mới được thả ra. Anh Đàm Quang Kỳ Anh từ sau ngày cưỡng chế thu hồi có dấu hiệu của bệnh tự kỷ, sợ hãi mọi thứ, mệt mỏi nên phải nghỉ làm một thời gian dài. Anh Đàm Quang Cử và tôi cũng đau buồn vì gia đình hiện không có chỗ ở ổn định, phải đi ở nhờ. Cán bộ xã Tiền An liên tục tới 'quấy nhiễu', khi thì đe dọa, khi giở giọng lừa phỉnh để ký khống giấy tờ. 

Ngày 17/07/2020, một số cán bộ gặp tôi (Đoàn Thị Tuyết), trao đổi về việc con trai tôi (anh Đàm Quang Kỳ Anh và Đàm Quang Cử) phạm tội gây rối trật tự công cộng trong ngày cưỡng chế thu hồi đất, yêu cầu chúng tôi ký vào một số giấy tờ để "khép hồ sơ". Nhưng khi tôi đưa điện thoại ra để ghi lại, thì các cán bộ này lên xe ra về.

Ông Đàm Quang Lực hiện là Đảng viên Chi bộ thôn Núi Thành, rất nhiều lần bị 'trù dập', ép ra khỏi Đảng. Hiện tại, tinh thần của ông Đàm Quang Lực không ổn định, hay đau đầu lúc nhớ lúc quên. Sau ngày cưỡng chế thu hồi đất, ông Đàm Quang Lực được mời lên Ủy ban nhân dân xã, nhà văn hóa thôn để ký các biên bản xử phạt, một số biên bản là giấy trắng, và được 'hứa' là ký các biên bản thì sẽ được cho tiền nộp phạt.

Liên tục 'ép buộc' ông Đàm Quang Lực vận động gia đình trả lại đất mà không được bồi thường, hỗ trợ

Xem thêm: Vụ bất thường trong giải phóng mặt bằng tại thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh: Lãnh đạo xã thừa nhận có sai phạm (Báo Diễn đàn doanh nghiệp).

- 'Cưỡng chế thu hồi đất' hay 'cướp' đất:

  • Thứ nhất, về việc xác định tính pháp lý của thửa đất bị thu hồi đất tại Quảng Yên:

Hồ sơ pháp lý vụ việc Công ty Luật TNHH Everest thu thập được cho thấy: thửa đất của hộ gia đình ông Đàm Quang Lực và bà Đoàn Thị Tuyết đã được sử dụng ổn định vào mục đích để ở trước ngày 15/10/1993 - Luật đất đai năm 1993 có hiệu lực, được sự đồng ý của chính quyền địa phương. Chứng cứ thể hiện nội dung này, đó là: "Đơn xin mượn đất mở dịch vụ" được xác nhận bởi Ủy ban nhân dân xã Tiền An - ngày 22/06/1989. Thửa đất thể hiện số  thửa 442, tờ bản đồ số 50 - có nghĩa rằng, nhà nước đã thực hiện quản lý hành chính - đối với đất ở.

Tại Báo cáo số 72/BC-UBND của Ủy ban nhân dân xã Tiền An ngày 01/08/2019, Ủy ban nhân dân xã Tiền An xác định: "Đối chiếu với Bản đồ địa chính xã Tiền An lập năm 1995, ... thửa đất của gia đình ông Đàm Quang Lực đang sử dụng thuộc thửa đất số 203 và một phần thửa đất số 204 thể hiện là đất lúa (không đăng ký trong sổ đăng ký ruộng đất), trong sổ mục kê ruộng đất thể hiện một phần thửa đất số 240 là đất lưu không đường, một phần thửa đất số 202 là đất mương, một phần thửa đất số 241 là đất lưu không mương".

Năm 1989, ông Đàm Quang Tập mượn đất để mở dịch vụ (mục đích sử dụng: đất thương mại dịch vụ), không mượn đất lúa hay đất lưu không mương, lưu không đường, đất mương hay đất vườn. Bản đồ địa chính xã Tiền An lập năm 1995 (sau khi gia đình ông Tập xây dựng công trình nhà ở trên đất được 06 năm), thể hiện không đúng mục đích sử dụng đất đối với thửa đất nêu trên, trách nhiệm này thuộc về hoạt động quản lý đất đai của Ủy ban nhân dân xã Tiên An.

Vậy, việc Ủy ban nhân dân xã Tiền An giao đất cho cá nhân là không đúng thẩm quyền (thẩm quyền phải thuộc về Ủy ban nhân dân cấp huyện).

Kế thừa quy định của Luật đất đai năm 1993, Luật đất đai năm 2003, và Luật đất đai năm 2013: “Nhà nước giao đất sử dụng lâu dài cho hộ gia đình, cá nhân để làm nhà ở…“, việc Ủy ban nhân dân xã Tiền An không báo cáo lên Ủy ban nhân dân cấp huyện về trường hợp của gia đình bà Đoàn Thị Tuyết để tiến hành giao đất cho hộ gia đình, cá nhân là sai sót, không đúng quy định cũng như tinh thần của luật.

Do đó, thửa đất của bà Đoàn Thị Tuyết phải được xác định là đất giao không đúng thẩm quyền, gia đình bà Đoàn Thị Tuyết sử dụng ổn định, không tranh chấp, phù hợp với quy hoạch từ trước năm 1993, đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính nên phải được cấp Giấy chứng nhận và đủ điều kiện bồi thường khi Nhà nước thu hồi. Và, công trình trên đất là hoàn toàn hợp pháp - không thể có hành vi "lấn, chiếm đất".

Xem thêm: Đất ‘mượn’ của ủy ban xã trước năm 1993, khi thu hồi có được bồi thường?

Đơn xin mượn đất mở dịch vụ - ngày 22/06/1989 của cụ Đàm Quang Tập

  • Thứ hai, việc thu hồi và cưỡng chế thu hồi đất:

Một trong các nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính là: "Người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính" - Điểm đ Khoản 1 Điều 3 Luật xử lý vi phạm hành chính.

Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với gia đình bà Đoàn Thị Tuyết thuộc trường hợp phải lập biên bản theo quy định tại Điều 56,57 Luật xử lý vi phạm hành chính. Biên bản này phải có chữ ký của người có hành vi vi phạm hoặc người làm chứng. Việc gia đình bà Đoàn Thị Tuyết không nhận được biên bản vi phạm là sai trình tự, thủ tục xử lý vi phạm hành chính.

Ngoài ra, bà Đoàn Thị Tuyết cũng không nhận được, biết được việc có hay không việc xác minh tình tiết của vụ việc vi phạm hành chính, quyết định thu hồi đất, biên bản thi hành quyết định cưỡng chế,... theo quy định của pháp luật.

  • Thứ ba, 'im lặng' là cách hành xử của Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên, Ủy ban nhân dân xã Tiền An đối với kiến nghị, khiếu nại của công dân:

Là đơn vị nhận ủy quyền của bà Đoàn Thị Tuyết và ông Đàm Quang Lực để làm rõ quá trình thu hồi đất, tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành vi hành chính của các cá nhân, cơ quan liên quan trong quá trình thu hồi đất, Công ty Luật TNHH Everest đã gửi công văn đề nghị, khiếu nại. Cụ thể:

- Ngày 08/06/2020, gửi Công văn số 83-2020/CV-EVER cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến quá trình cưỡng chế thi hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả của ông Đàm Quang Lực.

- Ngày 02/07/2020, gửi Công văn số 97-2020/CV-EVER cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến quá trình cưỡng chế thi hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả của ông Đàm Quang Lực (gửi lần 2).

- Ngày 17/07/2020, gửi Đơn khiếu nại về hành vi không thụ lý, giải quyết kiến nghị, yêu cầu của công dân theo quy định pháp luật.

- Ngày 04/08/2020, gửi Công văn số 111-2020/ĐN-EVER giải quyết Đơn khiếu nại của Công ty Luật TNHH Everest.

-Ngày 15/03/2021, gửi đơn đề nghị lây phiếu ý kiến khu dân cư về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của bà Đoàn Thị Tuyết, ông Đàm Quang Lực.

Nhưng đến nay, chúng tôi chưa nhận được bất kỳ trả lời, phản hồi nào về việc thu hồi đất tại Quảng Yên từ phía Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên.

Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 28 Luật tiếp công dân năm 2011:

Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày tiếp nhận nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, người tiếp công dân có trách nhiệm trả lời trực tiếp hoặc thông báo bằng văn bản đến người đã đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh về một trong các nội dung sau đây: a) Khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đã được thụ lý để giải quyết; b) Việc xem xét khiếu nại, tố cáo để thụ lý cần kéo dài thời gian do cần xác minh thêm theo quy định của Luật khiếu nại, Luật tố cáo; c) Từ chối thụ lý đối với khiếu nại, tố cáo không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình hoặc không đủ điều kiện thụ lý; d) Nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đã được chuyển đến cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền giải quyết”.

Việc Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên, Ủy ban nhân dân xã Tiền An không phúc đáp lại công văn của Công ty Luật TNHH Everest là hành vi trốn tránh trách nhiệm, 'sách nhiễu', ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng - gia đình bà Đoàn Thị Tuyết bị thu hồi đất tại Quảng Yên.

Có dấu hiệu rõ ràng tội 'Lạm quyền trong khi thi hành công vụ' và 'Hủy hoại tài sản' theo quy định Bộ luật hình sự.

Các luật sư Công ty Luật TNHH Everest trong quá trình cung cấp dịch vụ pháp lý bảo vệ khách hàng bị thu hồi đất tại Quảng Yên nhận thấy rằng: Thửa đất của gia đình ông Đàm Quang Lực sử dụng công khai, ổn định, liên tục trong suốt 40 năm, phải được công nhận quyền tài sản theo quy định Bộ luật dân sự, Luật đất đai và văn bản liên quan.

Cần xử lý trách nhiệm hình sự đối với ông Đoàn Ngọc Chung (chỉ đạo quá trình cưỡng chế thi hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả); ông Trần Đức Thắng (Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên), ông Vũ Khắc Hoàn (Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tiền An) về tội Lạm quyền trong khi thi hành công vụ theo quy định tại Điều 357 và Hủy hoại tài sản theo quy định tại Điều 178 Bộ luật hình sự năm 2015. Bởi lẽ:

Trong suốt quá trình cưỡng chế áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: không chứng minh lỗi vi phạm; không có biên bản xử phạt vi phạm hành chính; không có quyết định thu hồi, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;... Trong khi đó, hồ sơ thể hiện thửa đất của gia đình ông Đàm Quang Lực (gia đình bị thu hồi đất tại Quảng Yên) có nguồn gốc và quá trình sử dụng rõ ràng, không có dấu hiệu của việc lấn, chiếm đất.

Việc ban hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, Quyết định cưỡng chế thi hành Quyết định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là căn cứ để cơ quan liên quan (cán bộ, công chức, công an,...) xâm phạm chỗ ở, hủy hoại tài sản của gia đình ông Đàm Quang Lực, gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản, khiến gia đình ông Đàm Quang Lực rơi vào cảnh 'màn trời chiếu đất'.

Xem thêm:

- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

  1. Bài viết trong lĩnh vực pháp luật dân sự được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
  2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.

Luật sư Nguyễn Thị Mai

Luật sư Nguyễn Thị Mai

https://everest.org.vn/luat-su-nguyen-thi-mai Luật sư Nguyễn Thị Mai là chuyên gia trong lĩnh vực tư vấn dân sự, lao động, đất đai, hôn nhân gia đình.

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
024 66 527 527
1.39490 sec| 1112.625 kb