Thế nào là kiểm tra hành chính? Kiểm tra hành chính trong cơ quan nhà nước?

Kiểm tra hành chính là việc xác minh, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức, người quản lý hành chính nhà nước nhằm kiểm tra xem có tuân thủ pháp luật hay không và có biện pháp bảo đảm, khôi phục sự tuân thủ đó. 

Nội dung thanh tra hành chính

Kiểm tra hành chính là một nội dung cơ bản, một khâu không thể thiếu trong quá trình quản lý hành chính nhà nước, nó bộc lộ bản chất của quyền lực nhà nước. Thanh tra viên tiến hành kiểm tra đơn phương trên cơ sở quy định của pháp luật, có thể tiến hành kiểm tra thường xuyên, cũng có thể tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên; người kiểm tra có quyền yêu cầu bên được kiểm tra cung cấp hồ sơ, tài liệu, chứng cứ liên quan đến vấn đề cần kiểm tra; bên được kiểm tra không được từ chối hoặc cản trở việc thực hiện các yêu cầu đó; đối tượng thanh tra có quyền hướng dẫn về phương hướng, thời hạn và phương pháp khắc phục những khiếm khuyết đã được xác định trong quá trình kiểm tra.

Trong quá trình kiểm tra hành chính, bên kiểm tra có quyền:

1) Ra quyết định ràng buộc đối với bên được thanh tra, buộc bên được thanh tra thực hiện các biện pháp sửa chữa những điểm không phù hợp trong hoạt động;

2) Hủy bỏ các văn bản trái pháp luật của bên bị kiểm soát (chỉ áp dụng trong trường hợp cơ quan cấp trên giám sát hoạt động của cơ quan cấp dưới);

3) Đình chỉ việc thi hành văn bản của người kiểm tra cho đến khi cơ quan có thẩm quyền quyết định về tính hợp pháp của văn bản;

4) Áp dụng các biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật;

5) Yêu cầu Thủ trưởng cơ quan bị kiểm tra cung cấp thông tin, tài liệu và giải trình;

6) Có sự tham gia của các chuyên gia vào các hoạt động kiểm tra.

Ngược lại, các cơ quan, công chức nhà nước phải nghiêm chỉnh tuân thủ pháp luật ngay cả trong quá trình kiểm tra hành chính và không được can thiệp vào hoạt động hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân.

Đặc điểm của hoạt động kiểm kiểm tra hành chính

Kiểm tra hành chính rất đơn giản và dễ nhận biết. Dưới đây là một số đặc điểm của hoạt động kiểm tra hành chính:

(i) Kiểm tra hành chính là hoạt động được thực hiện giữa hai đối tượng liên quan là chủ thể kiểm tra và đối tượng bị kiểm tra. Trong đó, chủ thể đi kiểm tra là người có thẩm quyền kiểm tra các vấn đề liên quan đến việc tiến hành đánh giá và người bị kiểm tra là người có trách nhiệm thực hiện yêu cầu do chủ thể kiểm tra đưa ra.

(ii) Công tác kiểm tra hành chính chịu sự chỉ đạo của nhà nước, tức là cơ quan có thẩm quyền của nhà nước buộc những người được thanh tra phải tuân thủ các quy định.

(iii) Có nhiều hình thức kiểm tra hành chính, bao gồm: thanh tra hành chính thường xuyên, thanh tra hành chính định kỳ và thanh tra hành chính đột xuất.

(iv) Các hoạt động kiểm tra hành chính này là hoạt động mang tính phòng ngừa. Điều đó có nghĩa là tránh, ngăn ngừa và giảm thiểu các sai sót có thể xảy ra trong bất kỳ lĩnh vực kiểm tra nào.

Hoạt động kiểm tra của cơ quan hành chính nhà nước