Vành móng ngựa đã trở thành một hình ảnh mang tính biểu tượng khi xét xử tội phạm. Vành móng ngựa là nơi người phạm tội đứng ra quyết định. Tuy nhiên, hình ảnh vành móng ngựa giờ đã trở thành dĩ vãng, vì nơi xét xử của bị cáo sẽ được thay thế bằng bục lấy lời khai. Đây là bước cải cách triệt để hoạt động tư pháp, mang tính nhân văn, phù hợp với quy định “Không ai bị coi là có tội và phải bị trừng trị nếu không có chứng cứ”. Tòa án phải chấp hành pháp luật đã được thể hiện trong Hiến pháp năm 2013 và Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
Vành móng ngựa là gì?
Chúng ta biết rằng trong một phiên tòa, bục để bị cáo trình bày và khai báo được gọi là "vành móng ngựa". Nhưng cái tên này có nghĩa là gì? Nó có liên quan gì đến luật pháp, tội phạm hay không?
Theo tờ Kiến Thước, cái tên "móng ngựa" có từ thời La Mã cổ đại. Trong những ngày đó, tội phạm bị xét xử bằng cách trói chân tay của họ vào bốn con ngựa và sau đó chạy về mọi hướng để cơ thể của họ bị xé ra thành nhiều mảnh. Hình phạt này còn được gọi là "phanh gấp bốn ngựa". Vì vậy, việc sử dụng hình ảnh “vành móng ngựa” chẳng khác nào nhắc lại những hình phạt thời xưa, răn đe tội phạm thành khẩn tố giác. Tuy nhiên, giả thuyết này khá vô lý, vì "móng ngựa" không thực sự nổi bật trong trường hợp này, nên gọi là ... "chân ngựa".
Xem thêm: Mẫu giấy ủy quyền lấy sổ đỏ
Tác giả Nguyễn Trung Hiếu đưa ra một quan niệm hợp lý hơn. Ông viết: “Ở châu Âu, người dân nhiều nước sử dụng móng ngựa, khi nó được treo trên tường hoặc trước cửa nhà, như một công cụ thiêng liêng để bảo vệ gia chủ khỏi sự xâm phạm của cái ác và điều sai trái. Ngoài ra, với hình chữ U, khoảng trống bên trong sẽ lưu giữ vận may.
Một truyền thuyết Công giáo kể rằng Thánh Dunstan đã giam giữ một con quỷ nhỏ trong móng ngựa và treo nó trên cửa nhà của mình. Kể từ đó, các tín đồ đã sử dụng móng ngựa như một công cụ để xua đuổi tà ma. Ngoài ra, móng ngựa có hình dạng giống như biểu tượng Omega (Ω), chữ cái cuối cùng của bảng chữ cái Hy Lạp, tượng trưng cho sự kết thúc, sự hoàn thành. …
Từ truyền thống lâu đời của châu Âu về vành móng ngựa, kết hợp với các nguyên tắc pháp lý được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia, vành móng ngựa đặt trước mặt bị cáo trong phiên tòa được hiểu là biểu tượng của nguyên tắc “giả định vô tội”, ngụ ý sự che chở, bảo vệ người vô tội trước những định kiến (nếu có) của những kẻ cầm cân nảy mực, đồng thời cũng sẽ là kẻ cầm đầu cái ác hoặc cái kết của tội ác, chống lại nhân loại; biểu hiện của nền văn minh nhân loại, thể hiện theo quan điểm của luật học ”.
Như vậy, “vành móng ngựa” là cách để giữ vững tinh thần bảo vệ người vô tội và chấm dứt tội phạm.
Vành móng ngựa là gì?
Việc thay thế vành móng ngựa bằng bục khai báo là một trong những điểm mới đáng chú ý được quy định trong dự thảo Thông tư hướng dẫn sắp xếp phòng xử án do TAND Tối cao xây dựng.
Thực ra ý kiến này còn có thêm hai quan điểm khác nhau: Thứ nhất đề nghị không dùng vành móng ngựa mà dùng "bục khai báo" để thể hiện tính nhân văn, phù hợp với nguyên tắc giả định vô tội.
Một quan điểm khác cho rằng việc sử dụng vành móng ngựa như trong các phiên tòa đang diễn ra thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật đối với bị cáo.
Dự thảo thông tư của Tòa án nhân dân tối cao thể hiện quan điểm thứ nhất, những người tham gia tố tụng khác sẽ có cương lĩnh lấy lời khai của mình.
Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học (Tòa án nhân dân tối cao) cho biết, trong quá trình thảo luận, một số ý kiến cho rằng đối với những vụ án quan trọng, có đông người tham gia thì việc bố trí bục báo cáo có thể gây kéo dài, thậm chí lộn xộn do người tham gia tố tụng di chuyển. từ chỗ ngồi lên bục khai báo và ngược lại.
Xem thêm: bầu chủ tịch hội đồng quản trị
Tuy nhiên, hầu hết các ý kiến đều cho rằng cần cung cấp nền tảng báo cáo cho người tham gia tố tụng, góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình của người tham gia tố tụng khi phát biểu tại phiên tòa nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia tố tụng. phụ trách tố tụng và những người tham gia tố tụng theo dõi diễn biến phiên tòa, đồng thời củng cố vai trò trung tâm của Hội đồng xét xử trong công tác điều hành, giữ gìn trật tự phiên tòa.
Xem thêm: Chế độ nghỉ phép ma chay
Ở nước ta, nguyên tắc “vô tội” được Bộ luật tố tụng hình sự quy định: “Không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt cho đến khi có hiệu lực của pháp luật”. Nguyên tắc này bảo đảm quyền của tất cả các bị cáo được xét xử công bằng.
Xuất phát từ phong tục lâu đời của châu Âu về vành móng ngựa, gắn liền với các nguyên tắc pháp luật được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia, vành móng ngựa được đặt trước mặt bị cáo trong quá trình xét xử được hiểu như một biểu tượng của nguyên tắc 'giả định' vô tội, ngụ ý bảo vệ người vô tội trước những thành kiến (nếu có) của kẻ cầm cân nảy mực, đồng thời cũng sẽ là kẻ cầm đầu cái ác hay cái kết của tội ác, chống lại một con người; biểu hiện của nền văn minh nhân loại, thể hiện theo quan điểm của luật học”.
Hiện nay, nhiều chuyên gia pháp lý trên thế giới kêu gọi bỏ vành móng ngựa hoặc các hình thức giam giữ khác để cách ly bị cáo trước tòa vì họ lo ngại nó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự công bằng và làm suy yếu quan điểm "giả định vô tội" của bị cáo, tạo thành kiến...
4- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest
[a] Bài viết được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
[b] Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm