Nội dung bài viết [Ẩn]
Hộ gia đình bà Từ Thị Thắm - người sử dụng đất trong dự án “Cảng hàng không Quảng Ninh". Cho rằng việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất chưa thỏa đáng, từ năm 2017, bà Từ Thị Thắm đã nhiều lần kiến nghị, khiếu nại tới cơ quan có thẩm quyền về việc bố trí tái định cư cho 02 hộ phụ chủ trong dự án (nêu trên). Ngày 22/01/2021, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 225/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trú tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết huyện Vân Đồn. Tuy nhiên, tại Quyết định trên Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã không chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm.
Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư Nguyễn Thị Yến – Công ty Luật TNHH Everest – Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198
Hộ gia đình bà Từ Thị Thắm (thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh) sinh sống ổn định trên diện tích đất 841 m2 tại thửa đất số 395 từ những năm 1975. Gia đình bà Từ Thị Thắm có 05 khẩu, 03 thế hệ, 03 hộ gia đình, trong đó có 02 hộ gia đình con gái thứ hai (Tô Thị Hồng Thuyên – Nguyễn Văn Dũng) và hộ gia đình con gái thứ ba (Tô Thị Hồng Thu – Hoàng Phi Sơn) đều sinh sống ổn định cùng với gia đình bà Từ Thị Thắm đến thời điểm thu hồi đất.
Năm 2016, Dự án Cảng Hàng không Quảng Ninh được triển khai, toàn bộ diện tích đất của hộ gia đình bà Từ Thị Thắm bị thu hồi. Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn đã bồi thường với giá thấp hơn rất nhiều giá trị thực tế, bố trí 01 lô đất tái định cư cho cả gia đình 05 nhân khẩu, 03 hộ gia đình. Gia đình bà Từ Thị Thắm đã nhiều lần đề nghị, kiến nghị, khiếu nại về việc giải quyết bố trí đất tái định cư cho 02 hộ gia đình con gái của bà theo đúng quy định pháp luật.
Ngày 06/09/2018, bà Từ Thị Thắm gửi đơn khiếu nại lần đầu tiên đối với Quyết định số 3116/QĐ-CT về việc bố trí đất ở tái định cư cho hai hộ gia đình con gái Tô Thị Hồng Thuyên – Nguyễn Văn Dũng và Tô Thị Hồng Thu – Hoàng Phi Sơn.
Ngày 20/12/2018, Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn ra Quyết định số 4732/QĐ-CT về việc giải quyết khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trong đó có nội dung: “Không chấp nhận nội dung đơn khiếu nại của bà Từ Thị Thắm…”.
Không đồng ý với quyết định nêu trên, ngày 09/09/2019, bà Từ Thị Thắm tiếp tục gửi đơn khiếu nại lần thứ hai, yêu cầu giải quyết bố trí đất tái định cư cho 02 hộ gia đình con gái theo đúng quy định pháp luật.
Sau thời gian dài chờ đợi, ngày 22/01/2021, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã ra Quyết định giải quyết khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trú tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn. Tuy nhiên, nội dung Quyết định này quyết định: "Không chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trú tại thông Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn đề nghị bố trí thêm 02 ô đất tái định cư cho 02 hộ thuộc thế hệ thứ hai là con gái bà đã lấy chồng là Tô Thị Hồng Thuyên và Tô Thị Hồng Thu.
Đối với đơn khiếu nại lần thứ nhất, người có thẩm quyền giải quyết là Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn. Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn cho rằng:
"Theo quy định trên, tại thời điểm Ủy ban nhân dân huyện có Quyết định thu hồi đất hộ gia đình bà Từ Thị Thắm không thuộc diện có nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi do đó không thuộc đối tượng được hưởng chính sách quy định tại Điều 18, Quyết định số 1766/2014/QĐ-UBND, ngày 13/08/2014 và Quyết định số 3000/2017/QĐ-UBND ngày 02/08/2017 của UBND tỉnh Quảng Ninh..."
Tuy nhiên bà Từ Thị Thắm cho rằng:
Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh giao sở Tài nguyên và Môi trường xác minh nội dung khiếu nại. Tại buổi đối thoại ngày 02/01/2019, có mặt Ủy ban nhân dân huyện Vân Đồn, Ủy ban nhân dân xã Đoàn Kết, đại diện Công ty Luật TNHH Everest, bà Từ Thị Thắm (người khiếu nại), Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đã kết luận: “Bố trí thêm 01 ô đất tái định cư cho gia đình bà Từ Thị Thắm là đúng theo quy định của pháp luật”. Như vậy, tuy không hoàn toàn nhất trí với yêu cầu của bà Từ Thị Thắm (bố trí thêm 02 suất tái định cư cho 2 hộ gia đình con gái bà Từ Thị Thắm), Sở Tài nguyên và môi trường đã 'thừa nhận' căn cứ pháp lý mà bà Từ Thị Thắm và các Luật sư Công ty Luật TNHH đưa ra là chính xác.
Phần kết luận tại Biên bản đối thoại ngày 02/01/2020. Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198
Khi nhận được Quyết định số 225/QĐ-UBND ngày 22/01/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh về việc giải quyết khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trú tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, bà Từ Thị Thắm hết sức bức xúc. Nội dung quyết định giải quyết khiếu nại như sau: "Không chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm, trú tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn đề nghị bố trí thêm 02 ô đất tái định cư cho 02 hộ thuộc thế hệ thứ hai là con gái bà đã lấy chồng là Tô Thị Hồng Thuyên và Tô Thị Hồng Thu".
Nội dung của Quyết định số 225/QĐ-UBND ngày 22/01/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh trình bày: Sau đối thoại Sở Tài nguyên và môi trường trình Báo cáo số 318/BC-TNMT với nội dung chấp nhận nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm. Tuy nhiên, ngay sau đó, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Quảng Ninh có Văn bản số 227/BC-TNMT-TTr "Báo cáo kết quả kiểm tra xác minh nội dung khiếu nại của bà Từ Thị Thắm..." thay thế Báo cáo số 318/BC-TNMT ngày 16/01/2020 với nội dung: Kiến nghị không chấp nhận khiếu nại của bà Từ Thị Thắm về đề nghị được bố trí 02 ô đất tái định cư cho thế hệ thứ 2 của gia đình là Tô Thị Hồng Thuyên và Tô Thị Hồng Thu. Căn cứ vào đó Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh không chấp nhận khiếu nại của bà Từ Thị Thắm.
Chúng tôi nhận thấy rằng: Cơ quan nhà nước đã không đồng nhất quan điểm về việc xác định hộ gia đình bà Từ Thị Thắm có nhiều thế hệ (nhiều cặp vợ chồng) cùng chung sống. Mỗi thời điểm Sở Tài nguyên và môi trường đưa ra một kết luận khác nhau, không dựa trên việc sinh sống thực tế.
Hộ gia đình bà Từ Thị Thắm vẫn sẽ tiếp tục khiếu kiện đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Bởi lẽ:
Thứ nhất, có căn cứ để được bố trí thêm suất tái định cư cho các con gái của bà Từ Thị Thắm.
Các hộ gia đình của con gái bà Từ Thị Thắm là Tô Thị Hồng Thuyên – chồng là Nguyễn Văn Dũng, Tô Thị Hồng Thu – chồng là Hoàng Phi Sơn có quan hệ hôn nhân, sinh sống ổn định tại thôn Đồng Cậy, xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh có đủ điều kiện tách sổ hộ khẩu (hộ gia đình riêng).
Căn cứ Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất quy định: “Trường hợp trong hộ gia đình quy định tại Khoản 1 Điều này mà trong hộ có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một (01) thửa đất ở thu hồi thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quỹ đất ở, nhà ở tái định cư và tình thực tế tại địa phương quyết định mức đất ở, nhà ở tái định cư cho từng hộ gia đình” (Khoản 2 Điều 6).
Cụ thể tại Quyết định số 3000/2017/QĐ-UBND ngày 02/08/2017 về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo Luật Đất đai 2013 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh: “Trường hợp hộ gia đình, cá nhân quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều này mà trong hộ có nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở thu hồi, nếu đủ điều kiện tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú thì việc bố trí tái định cư cho các thế hệ, các cặp vợ chồng cùng chung sống thực hiện như sau: (a) Trường hợp diện tích đất ở bị thu hồi nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 lần hạn mức giao đất, công nhận đất ở theo quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh thì được bố trí 01 ô đất tái định cư…” (Điểm a, Khoản 3, Điều 18).
Đối chiếu với các quy định nêu trên, hộ gia đình bà Từ Thị Thắm đủ điều kiện được bố trí đất tái định cư cho: Hộ gia đình con gái thứ hai của bà Từ Thị Thắm là Tô Thị Hồng Thuyên cùng chồng là Nguyễn Văn Dũng; hộ gia đình con gái thứ ba là Tô Thị Hồng Thu cùng chồng là Hoàng Phi Sơn.
Thứ hai, đảm bảo sự công bằng cho người bị thu hồi đất
Khi bị Nhà nước thu hồi đất, người dân chính là những chủ thể thiệt thòi nhất. Bản chất của việc hỗ trợ tái định cư chính là việc người dân được hỗ trợ về giá mua suất đất tái định cư.
Như vậy, hỗ trợ tái định cư không phải việc Nhà nước 'cho không' người bị thu hồi đất đất ở, nhà ở khác mà là việc người dân lấy chính tiền đã được bồi thường về đất để mua suất đất tái định cư. Do vậy, khi bị thu hồi đất coi như người dân phải tự lo cho chỗ ở mới.
Với những hộ gia đình bà Từ Thị Thắm, với số nhân khẩu đông, nhiều thế hệ, nhiều cặp vợ chồng cùng sinh sống trên cùng một diện tích, khi Nhà nước thu hồi đất chỉ được bố trí 01 suất đất tái định cư sẽ không đảm bảo điều kiện sinh hoạt.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm