Cầm giữ tài sản - một số điểm mới của Bộ luật dân sự cần lưu ý

Bởi Trần Thu Thủy - 26/12/2019
view 762
comment-forum-solid 0
Cầm giữ tài sản vốn không phải là nội dung mới trong pháp luật dân sự. Nhưng mới đây khi Bộ luật Dân sự năm 2015 được ban hành thì biện pháp cầm giữ tài sản mới được chính thức bổ sung vào quy định về các biện pháp bảo đảm, cũng như chính thức công nhận cầm giữ tài sản là một biện pháp bảo đảm.

Khái niệm cầm giữ tài sản

Điều 346 Bộ luật Dân sự năm 2015 đưa ra khái niệm cầm giữ tài sản như sau: Cầm giữ tài sản là việc bên có quyền (bên cầm giữ) đang nắm giữ hợp pháp tài sản là đối tượng của hợp đồng song vụ được chiếm giữ tài sản trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Đặc điểm cầm giữ tài sản

Cầm giữ tài sản có ba đặc điểm cơ bản:

Thứ nhất, đây là biện pháp bảo đảm duy nhất trong số các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ được áp dụng mà không dựa trên sự thoả thuận của các bên liên quan.

Thứ hai, quyền cầm giữ tài sản chỉ được thực hiện nếu đồng thời hội đủ ba yếu tố sau: (i)Vật cầm giữ đang được bên có quyền nắm giữ nhưng vật ấy thuộc sở hữu của bên có nghĩa vụ, tức bên cầm giữ có nghĩa vụ phải chuyển giao cho chủ sở hữu (cho bên có nghĩa vụ) hoặc cho bên thứ ba theo chỉ định của chủ sở hữu; (ii) Nghĩa vụ được bảo đảm phải là nghĩa vụ của người chủ sở hữu vật ấy và nghĩa vụ ấy phải phát sinh trực tiếp từ vật ấy; (iii) Nghĩa vụ được bảo đảm bằng biện pháp cầm giữ tài sản chưa được thực hiện bởi người có nghĩa vụ đúng hạn cam kết.

Thứ ba, chiếm giữ tài sản là một biện pháp có những nội dung pháp lý đồng nhất với biện pháp cầm cố vì vậy các quy định về nghĩa vụ bảo quản tài sản trong cầm giữ, xử lý tài sản để thực hiện nghĩa vụ chính… có thể dẩn chiếu sang các điều luật tương tự trong phần cầm cố.

Chủ thể của cầm giữ tài sản

Trong quan hệ cầm giữ thực chất có hai chủ thể: (i) Bên cầm giữ là bên có quyền lợi bị xâm phạm do việc không thực hiện nghĩa vụ hoặc thực hiện nghĩa vụ không đúng theo thỏa thuận của bên có nghĩa vụ gây ra; (ii) Bên bị cầm giữ là bên vi phạm nghĩa vụ hợp đồng trong hợp đồng được bảo đảm bằng cầm giữ. Các bên trong quan hệ cầm giữ có thể là cá nhân, pháp nhân hoặc các chủ thể khác nhưng phải thỏa mãn các yêu cầu về năng lực chủ thể.

Đối tượng của cầm giữ tài sản

Đối tượng của cầm giữ là tài sản nằm trong nội dung của hợp đồng và vật đó đang là tài sản chiếm giữ hợp pháp của bên có quyền. Vật đó chính là đối tượng làm phát sinh ra nghĩa vụ. Tài sản cầm giữ là đối tượng của hợp đồng song vụ để bảo đảm cho chính việc thực hiện nghĩa vụ liên quan đến tài sản bị cầm giữ đó.

Nội dung của cầm giữ tài sản

Quyền và nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản

Nghĩa vụ của bên cầm giữ bao gồm: (1) Giữ gìn, bảo quản tài sản cầm giữ. (2) Không được thay đổi tình trạng của tài sản cầm giữ. (3) Không được chuyển giao, sử dụng tài sản cầm giữ nếu không có sự đồng ý của bên có nghĩa vụ. (4) Giao lại tài sản cầm giữ khi nghĩa vụ đã được thực hiện. (5) Bồi thường thiệt hại nếu làm mất hoặc hư hỏng tài sản cầm giữ. (Điều 349 Bộ luật Dân sự năm 2015)

Quyền của bên cầm giữ bao gồm: (1) Yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng song vụ. (2) Yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thanh toán chi phí cần thiết cho việc bảo quản, giữ gìn tài sản cầm giữ. (3) Được khai thác tài sản cầm giữ để thu hoa lợi, lợi tức nếu được bên có nghĩa vụ đồng ý. Giá trị của việc khai thác tài sản cầm giữ được bù trừ vào giá trị nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ. (Điều 348 Bộ luật Dân sự năm 2015)

Xác lập, chấm dứt cầm giữ tài sản

Xác lập cầm giữ tài sản: (1) Cầm giữ tài sản phát sinh từ thời điểm đến hạn thực hiện nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ. (2) Cầm giữ tài sản phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm bên cầm giữ chiếm giữ tài sản. (Điều 347 Bộ luật Dân sự năm 2015)

Cầm giữ tài sản chấm dứt trong trường hợp sau đây: (1) Bên cầm giữ không còn chiếm giữ tài sản trên thực tế. (2) Các bên thỏa thuận sử dụng biện pháp bảo đảm khác để thay thế cho cầm giữ. (3) Nghĩa vụ đã được thực hiện xong. (4) Tài sản cầm giữ không còn. (5) Theo thỏa thuận của các bên. (Điều 350 Bộ luật Dân sự năm 2015)

Về xử lý tài sản cầm giữ, bên cầm giữ tài sản không có quyền xử lý tài sản cầm giữ, nhưng được thu hoa lợi và lợi tức từ tài sản cầm giữ và được dùng số hoa lợi, lợi tức này để bù trừ nghĩa vụ.

Luật gia Âu Thị Minh Nguyệt - Phòng Tư vấn doanh nghiệp của Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn 1900 6198 sưu tầm, tổng hợp.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

  1. Bài viết trong lĩnh vực pháp luật được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
  2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.net.vn.

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Bình luận
Nhấn vào đây để đánh giá
024 66 527 527
0.32425 sec| 998.984 kb