Kiến nghị giải pháp nâng cao việc kiểm tra, xử lý văn bản pháp luật

Văn bản pháp luật có thể hiểu là những văn bản được ban hành từ những chủ thể có thẩm quyền ban hành theo thủ tục, trình tự và hình thức theo pháp luật quy định. Văn bản pháp luật bao gồm: văn bản quy phạm pháp luật, văn bản áp dụng pháp luật và một số văn bản khác. Tuy nhiên năm 2017,  Bộ Tư pháp cho biết, trong công tác kiểm tra văn bản do các bộ, ngành, địa phương ban hành đã phát hiện tới 5.639 văn bản trái pháp luật, dù đã được các cơ quan có thẩm quyền quan tâm xử lý, khắc phục, nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện nhiều. Chính vì lý do này, phạm vi bài viết dưới đây nhằm kiến nghị giải pháp để nâng cao hiệu quả trong công tác xử lý, kiểm tra văn bản pháp luật.

Luật sư tư vấn pháp luật Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn (24/7): 19006198

Kiến nghị giải pháp nâng cao công tác kiểm tra, giám sát, xử lý văn bản pháp luật

Hoàn thiện hệ thống pháp luật về công tác giám sát, kiểm tra và xử lý văn bản pháp luật

Quy định cụ thể về những hậu quả pháp lý mà các cơ quan thực hiện công tác kiểm tra, xử lý văn bản pháp luật phải chịu nếu không thực hiện đúng nhiệm vụ.

Nhận thấy rằng việc quy định trách nhiệm của các cơ quan thực hiện công tác kiểm tra, giám sát văn bản trong điều luật vẫn còn yếu tố chung chung chưa rõ ràng, cụ thể, chỉ phù hợp làm nền tảng, cơ sở, hệ thống pháp luật cần phải quy định rõ ràng hơn về xử lý những hành vi các chủ thể thực hiện không đúng trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, bổ sung thêm các biện pháp xử phạt với những đối tượng không chủ động, tự giác thực hiện việc kiểm tra, giám sát mà phải đợi đến khi phát hiện sai sót hay khi có thông báo thì mới thực hiện thậm chí là thực hiện một cách chống chế, lấy lệ, không tuân thủ quy trình kiểm tra, xử lý.

Quy định cụ thể thời hạn kiểm tra văn bản pháp luật

Việc quy định thời hạn kiểm tra văn bản sẽ giúp cho các cơ quan có thời gian chuẩn bị và xác định rõ được thời gian cần tiến hành kiểm tra, xử lý, tránh trường hợp chậm trễ, kiểm tra qua loa, đại khái. Ngoài ra việc quy định thời hạn với từng công đoạn, từng loại văn bản như văn bản có nội dung thông thường hoặc phức tạp hay theo lĩnh vực cụ thể sẽ góp phần đảm bảo các cơ quan thực thi công tác giám sát , kiểm tra được chặt chẽ hơn, quy củ hơn.

Xây dựng quy trình và bổ sung những hướng dẫn cụ thể trong công tác giám sát, kiểm tra, xử lý văn bản pháp luật

Đề xuất xây dựng quy trình giám sát, kiểm tra, xử lý văn bản pháp luật đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện để làm cơ sở rà soát, kiểm tra, giám sát bao gồm kiểm tra sơ bộ và kiểm tra chi tiết. Kiểm tra sơ bộ gồm các công việc như xác định văn bản cần kiểm tra, lập kế hoạch kiểm tra, thu thập thông tin, minh chứng; kiểm tra chi tiết gồm xử lý, phân tích thông tin thu được, tổ chức tham vấn và viết báo cáo kiểm tra. Ngoài ra cũng cần bổ sung thêm những hướng dẫn cụ thể trong từng công đoạn để các chủ thể, cơ quan có thẩm quyền có thể bố trí thực hiện nhiệm vụ một cách rõ ràng và khoa học hơn.

Rà soát lại toàn bộ các văn bản hiện hành

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác giám sát, kiểm tra và xử lý văn bản pháp luật thì cần tiến hành rà soát lại toàn bộ văn bản hiện hành một cách kỹ lưỡng, với những văn bản không cần thiết, xa rời đời sống, không phù hợp thực tế thì nên loại bỏ còn với những văn bản đang thiếu sót, chưa điều chỉnh sát với thực tế thì cần sửa đổi, bổ sung kịp thời. Như vậy sẽ giúp cho các cơ quan có thẩm quyền tập trung nhiều hơn vào các văn bản có hiệu lực, từ đó đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra.

Tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác kiểm tra, giám sát, xử lý

Khối lượng công việc lớn, yêu cầu về trình độ thực hiện cao, phải đảm bảo giám sát để văn bản pháp luật đáp ứng đúng và đủ sự đồng bộ, tính hợp hiến, hợp pháp, khả thi, phục vụ trực tiếp yêu cầu đặt ra vì vậy việc tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức là một việc làm tất yếu, khách quan. Về ngắn hạn, cần phải tổ chức nhanh chóng các khóa tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức để bổ sung kiến thức chuyên môn, về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của bản thân trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, xử lý. Về dài hạn, cần xây dựng chiến lược đào tạo, liên kết với các trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để có lộ trình nâng cao kiến thức một cách chuyên sâu cho các cán bộ, công chức. Ngoài ra cũng cần thực hiện những chế độ đãi ngộ với người thực thi công việc để tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức.

Xây dựng hệ cơ sở dữ liệu tiên tiến, khoa học trong công tác giám sát, kiểm tra

Cần xây dựng một hệ cơ sở dữ liệu ứng dụng tin học để lưu trữ, sắp xếp tài liệu theo từng lĩnh vực, chuyên môn, của các cơ quan ban hành khác nhau để có thể phục vụ kịp thời cho công tác tra cứu, kiểm tra của các cơ quan thực hiện công tác giám sát, kiểm tra và xử lý văn bản pháp luật. Cập nhật ngày ban hành, sửa đổi rõ ràng để mọi thông tin trở nên minh bạch, cụ thể hơn. So với cách lưu trữ văn bản truyền thống trên bản cứng giấy tờ thì việc lưu trữ văn bản trên một hệ cơ sở dữ liệu sẽ thuận tiện hơn rất nhiều, sẽ có nhiều người tham gia vào công tác kiểm tra, giám sát chứ không phải soạn thảo, in ấn dễ gây ra sai sót như trước đây. Ngoài ra việc lưu hành hay vận chuyển cũng khoa học hơn, xác suất xảy ra sai sót cũng thấp hơn đáng kể.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1. Bài viết trong lĩnh vực hình sự (nêu trên) được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.net.vn.