Những vấn đề pháp lý cần quan tâm về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài

Với xu thế hội nhập toàn cầu và thành quả của cách mạng khoa học 4.0 thì khoảng cách về mặt địa lý giữa các quốc gia bị thu hẹp, theo đó quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài xuất hiện ở nước ta ngày càng nhiều. Bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn những vấn đề pháp lý cần quan tâm về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài.

1- Thế nào là quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài?

Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài được quy định tại Điều 663 Bộ luật dân sự năm 2015, theo đó nhà làm luật đã liệt kê các trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: các quan hệ dân sự khi có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;

Trường hợp 2: các bên tham gia quan hệ dân sự đều là công dân hoặc pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ pháp luật dân sự của họ lại xảy ra ở nước ngoài;

Trường hợp 3: các bên tham gia quan hệ dân sự đều là công dân, pháp nhân Việt Nam, nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó lại ở nước ngoài (ví dụ: tài sản).

Một quan hệ dân sự được coi là có yếu tố nước ngoài khi quan hệ đó thỏa mãn một trong các điều kiện:

Về chủ thể: Trong quan hệ dân sự có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài.

Về sự kiện pháp lý: Các bên tham gia trong quan hệ dân sự đều là công dân, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ dân sự giữa các chủ thể lại xảy ra tại nước ngoài.

Về khách thể: Các bên tham gia trong quan hệ dân sự đều là công dân, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó lại ở nước ngoài.

Từ phân tích trên chúng ta có thể thấy, một quan hệ dân sự sẽ được coi là có yếu tố nước ngoài khi quan hệ dân sự đó thỏa mãn ít nhất một trong ba dấu hiệu nước ngoài kể trên: chủ thể, khách thể, sự kiện pháp lý, thì quan hệ đó được gọi là quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Quan hệ dân sự này được điều chỉnh bởi các quy định của Phần Thứ Năm của Bộ luật dân sự 2015.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế (luật sư thừa kế) của Công ty Luật TNHH Everest

2- Ví dụ về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài

Các quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài được thể hiện rất nhiều trong cuộc sống, chẳng hạn như các trường hợp sau:

Công dân nước Việt Nam kết hôn với công dân nước Mỹ.

Doanh nghiệp nước Italia ký kết hợp đồng với doanh nghiệp nước Pháp.

Doanh nghiệp Việt Nam ký kết hợp đồng với doanh nghiệp Việt Nam về loại tài sản ở nước Anh.

3- Xác định pháp luật áp dụng trong quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài như thế nào

Trong quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài nếu các bên tham gia quan hệ không thỏa thuận lựa chọn luật hợp pháp để áp dụng thì việc xác định quan hệ pháp luật áp dụng trong quan hệ này được xác định như sau:

Căn cứ theo Điều 683 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì đối với các trường hợp mà bên tham gia quan hệ dân sự không có thỏa thuận về pháp luật áp dụng thì pháp luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với nội dung hợp đồng đã được xác lập giữa các bên được áp dụng. Điều 683 cũng đã liệt kê pháp luật của các nước trong các trường hợp sau đây được coi là pháp luật của nước có mối liên hệ gắn bó nhất với hợp đồng dân sự đã được xác lập:

Một là, pháp luật của quốc gia nơi chủ thể bán cư trú nếu là họ là cá nhân hoặc pháp luật quốc gia nơi doanh nghiệp thành lập nếu chủ thể là pháp nhân trong hợp đồng mua bán hàng hóa;

Hai là, pháp luật của quốc gia nơi chủ thể cung cấp dịch vụ cư trú nếu là cá nhân hoặc quốc gia nơi thành lập pháp nhân đối với hợp đồng dịch vụ;

Ba là, pháp luật của quốc gia nơi cá nhân nhận quyền cư trú hoặc nơi pháp nhân thành lập đối với hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng hoặc chuyển nhượng quyền sở hữu trí tuệ;

Bốn là pháp luật của quốc gia nơi mà người lao động thường xuyên thực hiện công việc của mình đối với hợp đồng lao động.

Năm là, pháp luật của quốc gia nơi mà người tiêu dùng cư trú đối với hợp đồng tiêu dùng.

Xem thêm: Xác định pháp luật với người không có quốc tịch và có nhiều quốc tịch

4- Trường hợp không áp dụng pháp luật nước ngoài

Theo quy định hiện hành tại Điều 670 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì các trường hợp không áp dụng pháp luật nước ngoài trong quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài được quy định như sau:

Thứ nhất, pháp luật nước ngoài được dẫn chiếu đến không được áp dụng trong trường hợp sau đây:

Hậu quả của việc áp dụng pháp luật nước ngoài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam;

Nội dung của pháp luật nước ngoài không xác định được mặc dù đã áp dụng các biện pháp cần thiết theo quy định của pháp luật tố tụng.

Thứ hai, trường hợp pháp luật nước ngoài không được áp dụng theo quy định trên thì pháp luật Việt Nam được áp dụng.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực dân sự của Công ty Luật TNHH Everest 

5- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

[a] Bài viết Những vấn đề pháp lý cần quan tâm về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Những vấn đề pháp lý cần quan tâm về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư  vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.