Đất là một dạng tài nguyên vật chất của con người. Đất có hai nghĩa: đất là nơi sinh sống xây dựng cơ sở hạ tầng của con người thổ nhưỡng là đất sản xuất nông lâm nghiệp.
Đất theo nghĩa đất là vật thể tự nhiên có cấu tạo độc lập lâu đời được hình thành do kết quả của nhiều yếu tố: nền tảng động thực vật khí hậu địa hình và thời gian. Thành phần của đất được tạo thành từ các hạt khoáng chiếm 40% hợp chất humic chiếm 5% không khí chiếm 20% và nước chiếm 35%. Giá trị tài nguyên đất được đo bằng diện tích (ha km2) và độ phì (độ phì nhiêu thích hợp cho trồng cây công nghiệp và cây lương thực). Tài nguyên đất của thế giới theo thống kê như sau:
Tổng diện tích 14.777 triệu ha với 1.527 triệu ha đất đóng ăng và 13.251 triệu ha đất không phủ ăng. Trong đó 12% tổng diện tích là đất canh tác 24% là đồng cỏ 32% là đất rừng và 32% là đất cư trú đầm lầy. Diện tích đất có khả năng canh tác là 3.200 triệu ha hiện mới khai thác hơn 1.500 triệu ha. Tỷ trọng đất đang canh tác trên đất có khả năng canh tác ở các nước phát triển là 70%; ở các nước đang phát triển là 36%.
Tài nguyên đất của thế giới hiện đang bị suy thoái nghiêm trọng do xói mòn rửa trôi ạc mầu nhiễm mặn nhiễm phèn và ô nhiễm đất iến đổi khí hậu. Hiện nay 10% đất có tiềm năng nông nghiệp bị sa mạc hoá.
Ðất là một hệ sinh thái hoàn chỉnh nên thường bị ô nhiễm ởi các hoạt động cuả con người. Ô nhiễm đất có thể phân loại theo nguồn gốc phát sinh thành ô nhiễm do chất thải công nghiệp chất thải sinh hoạt chất thải của các hoạt động nông nghiệp ô nhiễm nước và không khí từ các khu dân cư tập trung. Các tác nhân gây ô nhiễm có thể phân loại thành tác nhân hoá học sinh học và vật lý.
Xem thêm: Dịch vụ pháp lý về thừa kế (luật sư thừa kế) của Công ty Luật TNHH Everest
Ở Việt Nam 80% diện tích đất là đồi núi với mạng lưới sông suối dày đặc sông ngắn và mặt cắt thấp. tập trung từ 80 đến 85% lượng nước mưa vào mùa mưa nên tình trạng xói mòn có hoạt độ cao ảnh hưởng lớn đến tài nguyên đất. Xói mòn đất ở Việt Nam có thể bắt đầu từ độ dốc trên 3 ° trong khi có những nơi dốc tới 30 °. Theo số liệu quan trắc nếu tăng độ dốc lên 2 lần xói mòn đất có thể tăng đến 4 lần thậm chí có nơi còn nhiều hơn. Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới tỷ lệ che phủ rừng của Việt Nam không cao nên xói mòn đất diễn ra mạnh hơn. Mất rừng lượng nước mưa lớn không có điều kiện thấm sâu tạo thành nguồn nước ngầm ổ sung cho sông suối nên dễ gây lũ lụt hạn hán suy giảm nguồn nước ngầm; Xói mòn mương rãnh phát triển mạnh cân bằng sinh thái bị phá hủy dẫn đến xói mòn đất đe dọa nghiêm trọng đến đất dốc canh tác nông lâm nghiệp ảnh hưởng của địa hình tự nhiên đến tài nguyên đất ở Việt Nam Malé là nghiêm trọng.
Mặt khác đất có thể bị thoái hoá do một số nguyên nhân khác như: Hàm lượng chất hữu cơ trong đất thấp do bị khoáng hoá và xói mòn cao hàm lượng dinh dưỡng thấp do rửa trôi tầng đất mỏng do xói mòn. cấu trúc đất ị phá vỡ ...
Ngoài ra đất cũng có thể chịu ảnh hưởng của các chuyển động tự nhiên như hoạt động núi lửa dung nham hoặc hoàn lưu khí quyển như bão giông lốc xoáy ...
Tài nguyên thiên nhiên và các thành phần môi trường tồn tại như một tổng thể. Tài nguyên đất đai là một trong ba thành phần cơ bản của môi trường sống nên cũng sẽ chịu tác động của nhiều tài nguyên và thành phần môi trường khác. Suy thoái rừng ô nhiễm nguồn nước cạn kiệt tài nguyên khoáng sản giảm nguồn lợi thủy sản ... đều là những áp lực lớn đối với quá trình tự làm sạch của đất.
Nguồn nước lưu thông kém là một trong những nguyên nhân chính làm suy thoái môi trường trên cạn. Các quá trình ngập úng ngập úng sự phân bố không đều của các dòng nước trên đất liền đều dẫn đến xói mòn xói mòn thoái hóa iến chất hoặc thoái hóa đất. Mặt khác sự xâm nhập mặn của nước iển trong mùa khô quá trình ô nhiễm và rửa trôi phèn cạn kiệt nguồn nước mặt từ đồng ruộng và hạ thấp mực nước ngầm trong đất sẽ dẫn đến tình trạng chua hóa dữ dội và có mức độ tiêu cực nghiêm trọng. tác động của môi trường đến đất đai.
Phá rừng cũng là một trong những nguyên nhân chính gây xói mòn và rửa trôi đất. Tác động của rửa trôi theo bề mặt và bề sâu làm xói mòn cả lớp đất trôi các chất dinh dưỡng. Theo số liệu thống kê từ Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn hàng năm Việt Nam có hàng triệu tấn phù sa bị rửa trôi đổ ra biển. Nếu tính đơn giản là bán 1 tấn phù sa chỉ để lấy 1 USD thôi thì hàng năm chúng ta cũng đã “đổ đỉ” hàng triệu đô la Mĩ. Trong hàng ưăm triệu tấn phù sa có tói hàng chục triệu tấn mùn cùng với rất nhiều đạm lân kali... cũng đang trôi ra biển.
Xem thêm: Dịch vụ luật sư thu hồi đất của Công ty Luật TNHH Everest
Ngoài những tác động tự nhiên đến tài nguyên đất nêu trên chất lượng tài nguyên đất ở Việt Nam còn chịu ảnh hưởng của các hoạt động của con người như khai thác phát triển công nghiệp nông nghiệp và đánh bắt cá du lịch. .. đặc iệt là tác động của nền nông nghiệp hiện đại với các phương thức sản xuất diễn ra mạnh mẽ ở nước ta.
Tác động đầu tiên phải kể đến là việc tiến hành các hoạt động nông nghiệp theo hướng không bền vững sử dụng đất cạn kiệt nhằm đạt được năng suất nông nghiệp cao nhất trong ngắn hạn không phụ thuộc vào khả năng và quy luật phục hồi chất dinh dưỡng của đất để phục vụ lâu dài và bền vững sự phát triển nông nghiệp.
Mặt khác việc lập và thực hiện quy hoạch đồng ruộng không chặt chẽ và cũng không tùy tiện. Hệ thống công trình thủy lợi chưa thông suốt hệ thống đê điều còn nhiều hạn chế nhiều công trình bảo vệ đất chống xói mòn từng thửa kém chất lượng việc kết hợp lưu thông và thủy lợi chưa hoàn chỉnh. đất bị rửa trôi và xói mòn với tốc độ nhanh.
Ngoài ra việc sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài nguyên đất ở Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới. Trong hơn 10 năm qua trung ình mỗi năm nước ta sử dụng khoảng 5.000 tấn chất hữu cơ để diệt sâu bọ chuột và cỏ dại trị giá gần 50 triệu USD. Đó là một áp lực rất lớn làm ô nhiễm tài nguyên đất vì dư lượng thuốc tồn đọng trong đất rất cao. Chưa kể nông dân vẫn sử dụng một số loại thuốc bảo vệ thực vật mà thế giới đã hạn chế hoặc im lặng do hàm lượng độc tố cao gây ô nhiễm đất nước không khí và có hại cho sức khỏe con người.
Ngoài ra việc sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng để giảm tổn thất cây trồng và thuận lợi cho việc thu hoạch sử dụng các công cụ và kỹ thuật hiện đại mở rộng mạng lưới thủy lợi đều có thể gây thoái hóa và ô nhiễm đất gây nhiễm mặn hoặc chua phá hủy cấu trúc đất ...
Chất thải công nghiệp và sinh hoạt thường chứa các yếu tố độc hại ở dạng dung dịch và chất rắn. Nó là một nguồn ô nhiễm đất nghiêm trọng. Đáng lo ngại là chất thải công nghiệp thường làm ô nhiễm mặt đất với các chất hóa học và kim loại nặng. Tất cả các ngành có nguy cơ gây ô nhiễm và thoái hóa đất như công nghiệp dệt luyện kim màu luyện than cốc…
Ngoài ra chất thải rắn sinh hoạt thường có thành phần rất phức tạp gây ô nhiễm và thoái hóa đất nghiêm trọng. Ô nhiễm đất do các iện pháp không hợp vệ sinh như đổ rác thải sinh hoạt hoặc sử dụng phân tươi hoặc ùn thải của hộ gia đình để ón trực tiếp vào đất đặc biệt là ở các vùng nông thôn.
Không chỉ chịu ảnh hưởng của hoạt động nông nghiệp và công nghiệp chất thải công nghiệp hay chất thải sinh hoạt tài nguyên đất đai còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác như gia tăng dân số đô thị hoá
Do quá trình gia tăng dân số đồi núi đã giải tỏa một cách có ý thức và thiếu ý thức cũng như tỷ lệ hộ dân chưa đến nơi ở rất cao. tình trạng du canh du cư tiếp tục bị khai phá xói mòn đất tiếp tục mở rộng diện tích đất canh tác giảm tổng năng suất cây trồng trên cạn.
Việc xuất hiện các khu dân cư xây dựng công nghiệp và tổ chức không gian trong đô thị không đảm ảo tiêu chuẩn sử dụng đất cũng là một trong những nguyên nhân làm giảm quỹ đất thoái hóa đất nghiêm trọng.
Bên cạnh đó đất còn có thể ị ảnh hưởng ởi các yếu tố khác như ô nhiễm do nhiệt ô nhiễm do tác nhân phóng xạ… Khi nhiệt độ trong đất tăng cao sẽ gây ra các tác hại. hệ vi sinh trên sự phân hủy chất hữu cơ và trong nhiều trường hợp làm cho đất bị đóng ăng và mất chất dinh dưỡng. Nhiệt độ đất tăng cũng làm giảm lượng ôxy mất cân bằng ôxy trong nước đất.
Mặt khác nguồn ô nhiễm đất cũng có thể được tạo ra do chất thải phóng xạ từ các trung tâm khai thác phóng xạ trung tâm nghiên cứu nguyên tử nhà máy điện hạt nhân và ệnh viện có sử dụng chất phóng xạ phóng xạ thử nghiệm vũ khí hạt nhân ... Sau mỗi lần thử vũ khí kể cả ở những khu vực xa trung tâm thử chất phóng xạ trong lòng đất tăng ít nhất 10 lần. Các chất này theo chu trình dinh dưỡng sẽ đi vào cơ thể con người và iến đổi cấu trúc tế bào gây ra các ệnh di truyền bệnh về máu ung thư ...
Có thể nói với sự tác động của càng nhiều con người càng mạnh mẽ nhất thì trái đất đã suy thoái và ô nhiễm nghiêm trọng. Vì vậy để bảo vệ giữ gìn phục hồi và ổ sung tài nguyên đất pháp luật Việt Nam đã có nhiều quy định hữu hiệu về vấn đề này.
Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực đất đai, bất động sản của Công ty Luật TNHH Everest
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm