Thu hồi đất sạt lở tại Quảng Ninh: 'mượn' quyết định hành chính của thành phố để 'chiếm' đất

Gia đình ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền là chủ sở hữu hợp pháp thửa đất nông nghiệp có diện tích 203.2m2, bị thu hồi trong "Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở, đe dọa tính mạng con người và tài sản của các hộ gia đình, cá nhân tại phường Hà Phong, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh" do Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin làm chủ đầu tư.

Liên quan đến việc thu hồi thửa đất nêu trên, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long nêu rõ quan điểm giao cho chủ đầu tư (Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin) tự thỏa thuận với người dân về phương án bồi thường, còn phía chủ đầu tư khẳng định không thể tự thỏa thuận được với các hộ dân về các phương án đền bù.

Thế nhưng, ngày 10/05/2017, Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin vẫn yêu cầu hộ gia đình ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền bàn giao mặt bằng đối với phần diện tích đất nông nghiệp của gia đình ông bà.

Luật gia Nguyễn Thị Mai - Công ty Luật TNHH Everest cho rằng: Đất nông nghiệp không thuộc đối tượng bị thu hồi trong "Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở...". Do đó, nếu muốn thu hồi 203.2m2 đất nông nghiệp của hộ gia đình ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền, đơn vị thu hồi phải tự thỏa thuận về phương án đền bù với người dân. Nếu không thống nhất, thì không thể thu hồi.

Luật gia Nguyễn Thị Mai - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

Đất nông nghiệp không là đối tượng bị thu hồi trong dự án thu hồi đất ở có nguy cơ sạt lở, nhưng người nông dân vẫn bị cơ quan chức năng 'quay vòng' để thu hồi đất

Hộ gia đình ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền sử dụng ổn định thửa đất nông nghiệp có diện tích 203,2m2 tại tổ 30, khu 4A, phường Hà Phong, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, không thuộc đối tượng bị thu hồi trong "Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở".

Ngày 07/02/2017, Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin có văn bản số 140/VHTC-ĐM gửi Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long, Trung tâm phát triển quỹ đất, đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long thu hồi thêm đất rừng giao khoán, đất vườn nằm trong ranh giới giải phóng mặt bằng.

Ngày 06/07/2017, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long ban hành Quyết định số 6871/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án chủ đầu tư hỗ trợ ngoài chính sách đối với 03 hộ dân phường Hà Phong thuộc diện thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở, đe dọa tính mạng con người và tài sản của 28 hộ gia đình, cá nhân tại phường Hà Phong, thành phố Hạ Long.

Không đồng ý với phương án bồi thường hỗ trợ ngoài chính sách đối với thửa đất của gia đình mình, ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền đã khởi kiện tới Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh yêu cầu hủy Quyết định số 6871/QĐ-UBND nêu trên.

Tại phiên tòa sơ thẩm, người bị kiện (Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long) cho rằng: Trên cơ sở văn bản đề nghị thu hồi thêm đất rừng giao khoán, đất vườn của Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin, "Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long lập và phê duyệt phương án hỗ trợ đối với các thửa đất vườn của các hộ dân... làm cơ sở để Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin và các hộ dân thỏa thuận".

Người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan - Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin  cho rằng: "Công ty không có quyền lợi trong việc thực hiện Đề án di dân... Nếu được Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh giao đất, Công ty dự kiến sẽ có kế hoạch trồng rừng để bảo vệ môi trường, tạo cảnh quan và ngăn ngừa ngập lụt khu vực suối Lộ Phong... Công ty Cổ phần than Hà Tu - Vinacomin không thể tự thỏa thuận với các hộ dân mà chỉ chi trả tiền cho các hộ dân theo tất cả các phương án do Trung tâm phát triển quỹ đất thành phố Hạ Long lập...".

Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long và Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin đều từ chối trách nhiệm liên quan đến việc thu hồi, bồi thường diện tích đất nông nghiệp của hộ gia đình ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền. Thế nhưng, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh vẫn bác yêu cầu khởi kiện của ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền về việc hủy toàn bộ nội dung Quyết định số 6871/QĐ-UBND. Bản án sơ thẩm ngày 23/08/2019 'mập mờ' trong việc xác định ai là người có quyền sử dụng, quản lý đối với thửa đất nông nghiệp nêu trên.

Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long ban hành các quyết định hành chính để can thiệp quan hệ dân sự, khiến những người nông dân 'vào tròng'

Quyết định số 6871/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long là căn cứ để Công ty Cổ phần than Hà Tu - Vinacomin áp dụng giá đất bồi thường cho các hộ dân có đất nông nghiệp bị thu hồi trong "Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở".

Xét về mục đích ban hành Quyết định số 6871/QĐ-UBND, việc thu hồi đất nông nghiệp (nêu trên) không thuộc quản lý nhà nước (Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long).  Đối với việc hoạt động, vận hành của Công ty Cổ phần Than Hà Tu, cũng không thuộc quản lý của Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long.

Do đó, có thể thấy rằng việc ban hành Quyết định số 6871/QĐ-UBND chỉ nhằm mục đích 'mị dân', giúp doanh nghiệp dễ dàng thỏa thuận với dân theo giá đất quy định, chứ không phải giá đất thực tế.

Ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền cho rằng: Vì thấy Quyết định phê duyệt phương án hỗ trợ ngoài chính sách là một quyết định hành chính, do cơ quan nhà nước ban hành nên hộ gia đình ông bà phải có trách nhiệm thi hành quyết định (bàn giao đất cho Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin), dù với giá rẻ mạt.

Cuộc sống của những người dân 'mất' đất. Công ty Luật TNHH Evrest - Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

Doanh nghiệp muốn 'có' đất thì phải thỏa thuận với dân 'sòng phẳng'

Như đã phân tích ở trên, đất nông nghiệp nói chung, thửa đất nông nghiệp có diện tích 203,2m2 của hộ gia đình ông Vũ Bá Quy và bà Nguyễn Thị Liền không thuộc đối tượng bị thu hồi trong "Dự án thu hồi các thửa đất sạt lở, vị trí nguy hiểm không thể ở". Do đó, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long không ban hành các quyết định thu hồi đất đối với các thửa đất nông nghiệp. Doanh nghiệp (Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin) nếu muốn thu hồi các thửa đất nêu trên, thì phải thỏa thuận với người dân về phương án đền bù, và phải được hai bên thống nhất, đồng ý thu hồi.

Việc Công ty Cổ phần Than Hà Tu - Vinacomin khẳng định "không thể tự thỏa thuận với các hộ dân", "không có quyền lợi" đối với việc thu hồi đất nông nghiệp, thì công ty này phải trả lại phần đất nông nghiệp đã được thu hồi cho các hộ dân.

Xem thêm: 

• Thu hồi đất sạt lở tại Quảng Ninh: ‘dàn dựng’, ‘lạm quyền’, ‘cài đặt lợi ích nhóm’?
• Công trình xây dựng gây sụt lún, sạt lở ảnh hưởng đến bất động sản liền kề

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1. Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.