Kết hôn khi chưa đủ tuổi là hành vi vi phạm chế độ hôn nhân gia đình. Cả người kết hôn khi chưa đủ tuổi và người tổ chức kết hôn đều có thể bị xử lý theo quy định pháp luật. Tùy vào từng hành vi, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật 024 66 527 527
Khoản 8 Điều 3 Luật hôn nhân và gia định năm 2014 quy định: “Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật này”.
Dẫn chiếu đến Điều 8 Luật này: “1. Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây: a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên”.
Như vậy, dưới góc độ pháp lý, kết hôn khi chưa đủ tuổi được gọi là tảo hôn. Người nào lấy vợ hoặc chồng khi ít nhất một bên chưa đủ tuổi theo luật định đều bị coi là hành vi tảo hôn. Vậy hiểu thế nào về “lấy vợ, lấy chồng” trong khái niệm nêu trên?
Pháp luật hiện hành không có giải thích cụ thể về vấn đề này. Có quan điểm cho rằng: lấy vợ, lấy chồng là sự kiện hai bên nam nữ tổ chức hôn lễ và chung sống với nhau như vợ chồng. Quan điểm khác cho rằng: lấy vợ, lấy chồng là sự kiện hai bên nam, nữ tự nguyện, đồng ý ký vào giấy đăng ký kết hôn và hoàn tất thủ tục đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền. Theo quan điểm cá nhân, thuật ngữ “lấy vợ, lấy chồng” trong khái niệm tảo hôn được hiểu theo nghĩa rộng. Theo đó, lấy vợ, lấy chồng là việc nam, nữ tổ chức hôn lễ và chung sống như vợ chồng với nhau khi một hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi luật định, có thể không làm thủ tục đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Tảo hôn là một hành vi bị cấm trong bảo vệ chế độ hôn nhân gia đình được quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014.
Xem thêm tại:
- Dịch vụ pháp lý về hợp đồng hôn nhân
- Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hôn nhân gia đình
Ở Việt Nam, một số địa phương (chủ yếu nơi tập trung nhiều người dân tộc thiểu số), nhiều người vẫn kết hôn theo độ tuổi trong tập quán, dẫn tới tình trạng kết hôn khi chưa đủ tuổi khá cao. Tảo hôn vừa là hành vi vi phạm pháp luật, vừa để lại hệ quả nghiêm trọng về tinh thần, thể chất, kinh tế đối với người kết hôn sớm và xã hội.
Trước hết, việc kết hôn khi chưa đủ tuổi ảnh hưởng đến tinh thần, thể chất: Khi chưa đủ độ tuổi tối thiểu để kết hôn, cơ thể nữ hoặc nam chưa phát triển toàn diện, việc quan hệ tình dục sớm, mang thai, nuôi con có thể làm chậm sự phát triển đầy đủ của con người. Việc thiếu hiểu biết, kinh nghiệm và chưa sẵn sàng về mặt tâm sinh lý để mang thai và sinh con sẽ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe của mẹ và sự phát triển bình thường của trẻ sơ sinh.
Việc kết hôn khi chưa đủ tuổi ảnh hưởng đến kinh tế: Nhiều người kết hôn khi còn quá trẻ tuổi, không có công ăn việc làm ổn định, thu nhập thấp. Phần lớn những người này chưa có kiến thức và hiểu biết để tự lo cho cuộc sống gia đình, dẫn đến mâu thuẫn, cãi vã, thậm chí bạo lực gia đình.
Luật sư tư vấn pháp luật hình sự Nguyễn Thị Yến - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 024 66 527 527
Theo quy định pháp luật người nào có hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn có thể bị áp dụng hình thức cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 3.000.000 đồng.
Điều 58 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP ngày 15/07/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình như sau:
"1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn. 2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án".
Trường hợp phát hiện hành vi xác lập quan hệ vợ chồng khi một hoặc hai bên chưa đủ tuổi, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật:
(i) Vợ, chồng của người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác; cha, mẹ, con, người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật khác của người kết hôn trái pháp luật;
(ii) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
(iii) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
(iv) Hội liên hiệp phụ nữ.
Khi nào Toà án có quyết định huỷ việc kết hôn trái pháp luật mà hai bên nam, nữ vẫn tiếp tục chung sống với nhau như vợ chồng thì Uỷ ban nhân dân cấp xã mới đủ điều kiện để xử phạt vi phạm hành chính về hành vi tảo hôn.
Xem thêm tại:
- Hành vi tảo hôn bị xử phạt thế nào theo quy định pháp luật?
Điều 183 Bộ luật hình sự năm 1015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội tổ chức tảo hôn: “Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm”.
Theo đó, chỉ người tổ chức kết hôn cho người chưa đủ tuổi mới có thể là chủ thể của tội tổ chức tảo hôn. Người kết hôn khi chưa đủ tuổi chỉ có thể bị xử phạt hành chính mà không thuộc đối tượng bị xử lý hình sự theo quy định nêu trên.
Xem thêm tại:
- Tội tổ chức tảo hôn và tội tảo hôn
Bài viết được thực hiện bởi Luật sư Nguyễn Thị Yến - Công ty Luật TNHH Everest
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm