Nhận diện vấn đề tranh chấp về quyền sở hữu và quyền sử dụng đất

Tranh chấp về quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất là dạng tranh chấp phổ biến, phức tạp. Do đó, để tư vấn cho khách hàng về tranh chấp này luật sư cần phải xác định được các dạng tranh chấp khác nhau.

Việc xác định đúng dạng tranh chấp về quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất có ý nghĩa quan trọng nhằm xác định chính xác việc đương sự có khởi kiện được tại Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự hay không, xác định trình tự, thủ tục và đường lối giải quyết tranh chấp.

Theo Khoản 7 Điều 25 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, tòa án có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự đối với tranh chấp về quyền sử dụng đất, về tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai.  

Như vậy, tranh chấp theo Khoản 7 Điều 25 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 có thể là tranh chấp về quyền sử dụng đất (trên đất không có tài sản) hoặc tranh chấp về quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất. Các tranh chấp về quyền sử dụng đất hoặc tranh chấp về quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất thường đan xen lẫn nhau, song nếu phân loại một cách tương đối thì dạng tranh chấp này bị bốn nhóm chính sau đây:

1- Tranh chấp xác định ai là người có quyền dụng đất

Tranh chấp xác định ai là người có quyền dụng đất hoặc tranh chấp về việc xác định ai là người có quyền hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất (nhóm thứ nhất).

Về bản chất, khi đi quyết các tranh chấp này, Toà án phải xác định quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở thuộc về ai. Các tranh chấp phổ biến thường gặp là tranh chấp về ranh giới đất liền kề, ngõ đi, cơ quan nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng bị trùng diện tích; người sử dụng đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng chủ cũ đòi lại đất hoặc chủ cũ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng người sử dụng đất cho rằng việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là không đúng...

Khi tư vấn giải quyết loại tranh chấp này, Luật sư đất đai cần xem xét trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ về đất cho người sử dụng đất có đúng hay không? Có việc chuyển dịch quyền sử dụng đất qua các thời kỳ hay không?

Xem thêm: Dịch vụ luật sư thu hồi đất của Công ty Luật TNHH Everest.

2- Tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất hoặc thưa kể về nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất (nhóm thứ hai). Thông thường, đây là các tranh chấp yêu cầu phân chia di sản thừa kế. Các bên tranh chấp thường có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng, Bản chất của dạng tranh chấp này là tranh chấp thừa kế có di sản là quyền sử dụng đất hoặc thừa kể về nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất và Tòa án phải xác định ranh giới đất để phân chia nhà, đất. Khi xem xét dụng tranh chấp này, Luật sư đất đai cần xét đến các vấn đề thời hiệu khởi kiện, tính hợp pháp của di chúc, diện, hàng thừa kế, các định di sản thừa kế.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực đất đai, bất động sản của Công ty Luật TNHH Everest 

3- Tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng

Tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất hoặc chia tài sản chung là nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất (Nhóm thứ ba).

Bản chất của tranh chấp này là tranh chấp về chịu tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân hoặc ly hôn mà tài sản chung là quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất. Do đó, khi từ vẫn, giải quyết loại tranh chấp này Luật sư đất đai cần xem xét quan hệ giữa các bên tranh chấp có phải là quan hệ vợ chồng hợp pháp hay không. nguồn gốc tài sản, tài sản đó có liên quan đến người thứ ba hay không?

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực đầu tư của Công ty Luật TNHH Everest

4- Tranh chấp liên quan đến các giao dịch về quyền sử dụng đất

Tranh chấp liên quan đến các giao dịch về quyền sử dụng đất hoặc các giao dịch về nhà ở gắn liền với quan sử dụng đất chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển đổi quyền sử dụng đất, cho thuê, cho thuê lại quầy án sử dụng đất, thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất... (nhóm thứ tư).

Bản chất của tranh chấp trong các trường hợp này là tranh chấp về hợp đồng dân sự mà đối tượng của hợp đồng là quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất. Các tranh chấp này có thể là yêu cầu thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng, công nhận hiệu lực của hợp đồng, tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu.

Như vậy, nhận diện quan hệ pháp luật tranh chấp quyền sử dụng đất là cơ sở để phân biệt giữa thẩm quyền giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất của Toà án và thẩm quyền giải quyết tranh chấp của các cơ quan hành chính (theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 ), phân biệt thẩm quyền giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất thuộc thẩm quyền của Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự với các quan hệ khiếu kiện liên quan đến quyền sử dụng lại thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo thủ tục tố tụng hành chính.

Sau khi nhận điện quan hệ pháp luật tranh chấp quyền sử dụng đất, cần kiểm tra về thẩm quyền giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất dựa trên cơ sở chung về xác định thẩm quyền theo cấp và thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án tương tự như các loại án dân sự khác, ưu tiên xác định Tòa án là nơi có bất động sản và xác định thẩm quyền theo sự lựa chọn của nguyên đơn, người có yêu cầu trong trường hợp tranh chấp về quyền sử dụng đất ở nhiều địa phương khác nhau.

Điều này là hết sức cần thiết, giúp cho Luật sư đất đai có phương án tư vấn chính xác khi quyết định đưa vụ tranh chấp đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hành chính của Công ty Luật TNHH Everest 

5- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Nhận diện vấn đề tranh chấp về quyền sở hữu và quyền sử dụng đất được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết Nhận diện vấn đề tranh chấp về quyền sở hữu và quyền sử dụng đất có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư đất đai, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.