Vụ án “vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” (Quảng Ngãi): Tài xế bị 'kết án oan’ - đã thi hành án!

Tòa án hai cấp xét xử sơ thẩm và phúc thẩm (tỉnh Quảng Ngãi) đều kết án bị cáo Nguyễn Văn Hoàng phạm tội “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”. Thế nhưng, hồ sơ vụ án mà các Luật sư của Công ty Luật TNHH Everest tiếp cận được lại cho thấy: nhiều lập luận là suy diễn chủ quan, nhiều tình tiết quan trọng  của vụ án chưa được làm rõ.

Nguyễn Văn Hoàng - người bị kết án - khẳng định: hoàn toàn không nhìn thấy và không biết quá trình bị hại ngã (dẫn đến cái chết) như thế nào. Hồ sơ vụ án thể hiện: tại thời điểm xảy ra tai nạn, xe ô tô khách BKS 81B-00680 do Nguyễn Văn Hoàng điều khiển đã dừng (đúng quy định) tại đường Bà Triệu thành phố Quảng Ngãi để đón khách, còn mô tô BKS 76U1-6796 do bị hại (Lưu Thuận) điều khiển đi sau. Khi xe ô tô khách BKS 81B-00680 dừng lại, mô tô BKS 76U1-6796 đã lao lên vỉa hè, vượt qua đầu xe ô tô khách BKS 81B-00680 một đoạn khoảng 05 mét, bị "sụp xuống bậc tam cấp" (vỉa hè) dẫn đến tai nạn. Xe ô tô khách BKS 81B-00680 do Nguyễn Văn Hoàng điều khiển và xe mô tô BKS 76U1-6796 do Lưu Thuận điều khiển hoàn toàn không có va chạm. Thế nhưng, nghe theo lời điều tra viên, để 'nhẹ tội', Nguyễn Văn Hoàng chấp nhận nhận tội.

Xác minh của luật sư của Công ty Luật TNHH Everest: 01 nhân chứng không có thật, 02 nhân chứng xác nhận là khi tai nạn đã xảy ra thì mới ra hiện trường, 01 nhân chứng còn lại khẳng định xe ô tô khách BKS 81B-00680 ‘tạt má’ mình và bị hại gây tai nạn, nhưng không lý giải được vì sao bị hại bị tai nạn còn mình thì không. Mô tả diễn biến tai nạn trong kết luận điều tra, cáo trạng, bản án (sơ thẩm, phúc thẩm) hoàn toàn không phù hợp với khách quan - người bị kết án hoàn toàn không nhìn thấy và không biết quá trình bị hại ngã (dẫn đến cái chết) như thế nào.

• Người đi xe máy chết sau khi ngã cạnh xe ôtô, tài xế bị kết án oan?

Nguyễn Văn Hoàng - lao động chính, chăm sóc bố mẹ già bệnh tật, đã phải thi hành bản án 09 tháng tù giam. Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

- Không nhìn thấy, không biết tai nạn giao thông diễn ra như thế nào, nhưng vẫn… phải nhận tội.

Ngày 01/02/2014, vào khoảng 13h30, Nguyễn Văn Hoàng (thôn 8, xã Đông, huyện K’bang, tỉnh Gia Lai) điều khiển xe ô tô khách BKS 81B-00680 chạy theo hướng từ Gia Lai về Hà Nội, với tốc độ khoảng 40 km/h. Khi đến đường Bà Triệu, thành phố Quảng Ngãi, thấy phía trước có 02 khách chờ, quan sát gương thấy không có chướng ngại, Nguyễn Văn Hoàng đã cho xe ô tô chuyển hướng tấp vào mép lề đường phía Đông dải phân cách cứng, để đón khách.

Khi xe gần dừng, Nguyễn Văn Hoàng (không nhìn thấy) chỉ nghe thấy tiếng “rầm” rất mạnh. Nguyễn Văn Hoàng và phụ xe xuống kiểm tra thì đã thấy một thanh niên nằm gục bên lề đường, cách bánh trước bên phải xe của Nguyễn Văn Hoàng vài mét, máu ở đầu chảy lênh láng. Bên cạnh là một xe mô tô đổ nghiêng, thân xe nằm trên lề đường. Nguyễn Văn Hoàng và phụ xe (tên là Lực) gọi taxi đưa người thanh niên vào bệnh viện cấp cứu. Nhưng tới trưa hôm sau, người thanh niên đã chết. Sau này Nguyễn Văn Hoàng được biết tên thanh niên đó là Lưu Thuận.

Hồ sơ vụ án có ghi nhận hiện trường: Xe ô tô 81B-00680 đang ở trạng thái dừng trên mặt đường phía Đông dải phân cách cứng, đầu xe quay về hướng Bắc, trục bánh trước bên phải cách mép đường phía Đông là 0,85 m, trục bánh sau bên phải cách mép đường phía Đông là 1,13 m (nghĩa là: dừng gần song song với lề đường). Cách trục bánh trước bên phải của xe ô tô 81B-00680 về phía Bắc 8,75 m và nằm trên mép đường phía đông là trục bánh trước xe mô tô 76U1-6796 (nghĩa là: nằm phía trước đầu xe ô tô BKS 81B-00680 khoảng 07 m). Xe mô tô này nằm ngã nghiêng bên phải, đầu xe quay về hướng Tây, thân xe nằm trên lề cỏ, trục sau bánh xe cách mép đường phía Đông ra lề 1,02 m, cách trục bánh trước bên phải xe ô tô 81B-00680 về phía đông 1,24 m và cách mép đường phía Đông ra lề 0,42 m là vết cày đất trên cỏ được đánh số thứ tự S1. Từ S1 đến trục bánh sau xe mô tô 76U-7696 có chiều dài 14,86 m.

Kết quả khám nghiệm phương tiện xác định: không phát hiện có dấu vết gì mới (không có sự va chạm) giữa xe mô tô 76U-7696 và xe ô tô 81B-00680.

Tuy nhiên, các cơ quan tiến hành tố tụng tại cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều nhận định: Nguyễn Văn Hoàng điều khiển xe khách “đột ngột chuyển hướng tấp vào mép lề phía Đông để đón khách, làm cho bị hại (Lưu Thuận) không còn đường tránh nên leo lên lề đường sụp xuống bậc tam cấp dẫn đến chết”.

Ngày 13/08/2015, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi tuyên án Nguyễn Văn Hoàng phạm tội “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” (Bản án hình sự phúc thẩm số 121/2015/HSPT).

Luật sư Phạm Ngọc Minh - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn pháp luật (24/7): 1900 6198

- Các cơ quan tố tụng đã kết luận cảm tính, theo hướng: ‘suy đoán có tội’.

Hồ sơ vụ án thể hiện khá rõ: kể từ điểm Nguyễn Văn Hoàng điều khiển xe ô tô chuyển hướng cho tới khi dừng hẳn, đã không xảy ra va chạm nào giữa xe ô tô BKS 81B-00680 và xe mô tô BKS 76U1-7696. Vậy, câu hỏi đặt ra hai sự kiện xảy ra cùng thời điểm và địa điểm là: (1) Nguyễn Văn Hoàng chuyển hướng xe ô tô; và: (2) Lưu Thuận lái xe mô tô “sụp xuống bậc tam cấp dẫn đến chết” có mối quan hệ với nhau hay không?

Để tìm lời giải, Nguyễn Văn Hoàng cũng đã nhiều lần tự mình làm lại các thực nghiệm. Với tốc độ 40km/h, trong điều kiện bình thường, nếu phanh chỉ cần 10-15m là xe mô tô có thể dừng hẳn. Nhưng xe ô tô khách - dài tới 11,5 m - thì để chuyển hướng, chuyển làn, sau đó dừng xe gần như song song với lề đường thì quãng đường di chuyển phải từ 30 m đến 50 m. “Giả thiết, tôi chuyển hướng xe đột ngột, gây nguy hiểm cho Lưu Thuận, thì hai xe đã xảy ra va chạm rồi. Còn giả thiết là Lưu Thuận bị xe ô tô tạt vào mà không giảm tốc độ trong cả quãng đường tới 50m để bị tai nạn thì không logic” - Nguyễn Văn Hoàng băn khoăn.

Điểm phi lý nữa: phần đường bên phải xe khách vẫn còn bề rộng trên 01 m, đủ để một xe mô tô nếu lưu thông với tốc độ phù hợp (dưới 40 km/h) đi qua mà không tới mức gặp nguy hiểm. Giả sử xe mô tô BKS 76U1-7696 của Lưu Thuận tránh sang phải, hoặc tránh sang trái của xe ô tô BKS 81B-00680 thì tỷ lệ tai nạn xảy ra gần như bằng không. Thế nhưng xe mô tô BKS 76U1-7696 đang đi từ đường nhựa lại phi lên vỉa hè, đi tiếp khoảng 15 m, vượt qua đầu xe ô tô BKS 81B-00680 (dài tới 11,5 mét) rồi "sụp xuống bậc tam cấp" dẫn đến tai nạn.

Biên bản khám nghiệm hiện trường thể hiện: từ điểm trượt khỏi mặt đường đến chỗ xe mô tô ngã dài 15 m, cho thấy xe mô tô BKS 76U1-7696 do Lưu Thuận điều khiển đã không phanh giảm tốc độ, cho tới khi xảy ra va chạm mạnh “sụp xuống bậc tam cấp", làm Lưu Thuận tử vong.

Trong văn bản kiến nghị gửi Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị kháng nghị theo thủ tục Giám đốc thẩm, Công ty Luật TNHH Everest cho rằng: các bản án thể hiện rõ nét nhận định cảm tính của cơ quan tiến hành tố tụng: bị cáo đã điều khiển xe “với tốc độ hơi nhanh”, “bị cáo hãm phanh tấp vào lề đường hơi gấp”. Kết luận  ghi: Nguyễn Văn Hoàng “đột ngột chuyển hướng” hay “Lưu Thuận không còn đường tránh nên leo lên lề đường sụp xuống bậc tam cấp dẫn đến chết” đều là suy diễn. Luật không quy định cụ thể thế nào bị coi là “đột ngột chuyển hướng gây nguy hiểm”, nạn nhân đã chết không có lời khai, không có bất cứ hình ảnh nào ghi lại, nên cơ quan tố tụng khẳng định thay cho nạn nhân “không còn đường nào tránh” là suy diễn - suy đoán có tội.

Khi xác minh lại vụ án, các luật sư của Công ty Luật TNHH Everest hết sức bất ngờ: Hồ sơ vụ án thể hiện có 04 (bốn) nhân chứng. Nhưng có tới (03) ba nhân chứng không trực tiếp chứng kiến quá trình tai nạn:

- Hai người làm chứng: Trương Quang Hiển (sinh năm 1974) và Đỗ Thị Phi (sinh năm 1976), là vợ chồng, cùng xác nhận có một vụ tai nạn giao thông tại khu vực Bến Tam Thương - đường Bà Triệu, phường Nghĩa Chánh, thành phố Quảng Ngãi thì chúng tôi đã tiến hành xác minh những nhân chứng này và nhận thấy rằng là những người chỉ nhìn thấy vụ tai nạn sau khi đã diễn ra, còn diễn biến trực tiếp như thế nào thì được chứng kiến vụ án.

- Người làm chứng thứ ba: Mai Văn Thanh (sinh năm 1966) - không có thật. Tìm tới địa chỉ của nhân chứng này tại số 52 đường Trần Quang Diệu, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi, bà Đoàn Thị Hoàng là chủ sở hữu căn nhà cho biết: gia đình bà sinh sống tại địa chỉ này từ năm 1976, đến nay đã 40 năm, nhưng “không có anh Mai Văn Thanh, sinh năm 1966, tạm trú hoặc thường trú tại địa chỉ số 52 đường Trần Quang Diệu, thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi”. Bà Đoàn Thị Hoàng cùng các con, các cháu cũng không biết ai tên là Mai Văn Thanh, sinh năm 1966.

- Người làm chứng thứ tư: Phan Phú Vũ lời chứng mang nặng cảm tính và không thống nhất. Theo Phan Phú Vũ thì: Phan Phú Vũ và bị hại (Lưu Thuận) cùng bị xe khách BKS 81B-00680 đã “tạt má”. Lưu Thuận không còn đường tránh lao sang lề đường, bị tai nạn. Nhưng chính lời khai này của Phan Phú Vũ mâu thuẫn với chính hành động của Phan Phú Vũ - đã chủ động giảm tốc độ khi nhận thấy có thể có nguy hiểm. Đồng thời, lời khai của Phan Phú Vũ cũng mâu thuẫn với một thực tế là, xe ô tô khách để chuyển làn, sau đó dừng xe gần như song song với lề đường thì quãng đường di chuyển phải từ 40 m đến 50 m. Chiều dài xe khách là 11,5m. Có nghĩa là nạn nhân đã không phanh khi thấy dấu hiệu bị nguy hiểm trong suốt đoạn đường dài khoảng 50 m đến 70 m. Vậy thì tại sao tai nạn xảy ra lại là lỗi của lái xe Nguyễn Văn Hoàng (?).

Bản án hình sự phúc thẩm số 121/2015/HSPT tổng hợp hình phạt: Nguyễn Văn Hoàng phải chấp hành hình phạt 03 (ba) năm tù về "tội vận chuyển hàng cấm" (trước đó Nguyễn Văn Hoàng từng bị kết án nhưng đây cũng là một bản án có dấu hiệu oan sai), 09 (chín) tháng tù về tội “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ đường bộ”, tổng cộng là 03 năm 09 tháng tù. Do có sự thay đổi của pháp luật (Bộ luật hình sự năm 2015 không coi hành vi vận chuyển hàng cấm của Nguyễn Văn Hoàng là tội phạm), Nguyễn Văn Hoàng miễn chấp hành hình phạt 03 (ba) năm tù về "tội vận chuyển hàng cấm".

Ngày 29/04/2014, theo Quyết định số 01/2020/QĐ-CA của Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai ngày 15/04/2020, Nguyễn Văn Hoàng đã thi hành án: 09 (chín) tháng tù - tội “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ đường bộ”. Tuy nhiên, Công ty Luật TNHH Everest tiếp tục có văn bản kiến nghị gửi tới Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị theo thủ tục tái thẩm Bản án hình sự phúc thẩm số 121/2015/HSPT, căn cứ quy định tại Khoản 4 Điều 398 Bộ luật Tố tụng hình sự: “Bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật bị kháng nghị theo thủ tục tái thẩm khi có một trong các căn cứ:... 4- Những tình tiết khác làm cho bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật không đúng sự thật khách quan của vụ án”.

- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

1. Bài viết nêu trên được luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.
2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.
3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn.