Khái niệm về phạm tội nhiều lần? Những đặc điểm của phạm tội nhiều lần?

1- Phạm tội nhiều lần là gì

Đây là trường hợp một người đã phạm ít nhất hai đợt khác, lần khác về cùng một tội phạm (cùng một tội danh) và cả hai lần đó đều chưa bị xét xử.. Các hành vi vi phạm này có thể có nội dung giống nhau hoặc khác nhau, có thể thuộc cùng một hệ thống hình phạt hoặc có thể thuộc các khung hình phạt khác nhau. Tái phát phải được phân biệt với tái phát.Trong trường hợp liên tục, các tội phạm được thực hiện chỉ là một bộ phận cấu thành của một tội phạm thống nhất. Trong trường hợp tái phạm, các hành vi phạm tội và hậu quả của chúng là độc lập với nhau.

Phạm tội nhiều lần là một tình tiết có thể coi là dấu hiệu tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với một số đặc điểm của tội phạm hoặc là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với các tội phạm khác. TrongBộ luật hình sự năm 1999, tái phạm nhiều lần quy định tại Điều 48 là một tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự cùng loại là tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm. Ngoài ra, tình tiết tái phạm còn được đưa ra là tình tiết định khung tăng nặng đối với nhiều tội danh khác nhau, như tội hiếp dâm (Điều 111), tội đưa hối lộ (Điều 279).

Xem thêm: Dịch vụ luật sư bào chữa trong vụ án hình sự của Công ty Luật TNHH Everest

2- Đặc điểm của phạm tội nhiều lần 

(i) Tội phạm thực hiện từ hai hành vi chống đối xã hội trở lên mà pháp luật hình sự nghiêm cấm. Hành vi nguy hiểm cho xã hội có thể hiểu là hành vi đe dọa xâm hại hoặc làm tổn hại đến các mối quan hệ xã hội được bảo vệ về mặt hình sự.

(ii) Một hành vi gây nguy hiểm cho xã hội luôn phải có tất cả các đặc điểm của một cấu thành tội phạm độc lập trong mọi cuộc biểu tình. Các dấu hiệu của cấu thành tội phạm bao gồm 4 yếu tố: khách thể, chủ thể, mặt khách quan và mặt chủ quan. Đây là một đặc điểm quan trọng để xác định người phạm tội đã thực hiện hai tội nguy hiểm cho xã hội trở lên thuộc đối tượng điều chỉnh của Bộ luật hình sự. Nếu hành vi không có đủ các dấu hiệu của cấu thành tội phạm độc lập thì không thể xác định là trường hợp tái phạm.

(iii) Hành vi phạm tội gây ra bởi một điều hoặc một phần của điều tương ứng trong phần “Các tội phạm” của Bộ luật Hình sự. Đây là đặc điểm điển hình của tình tiết phạm tội nhiều lần và được dùng để phân biệt với tình tiết phạm nhiều tội. Người phạm tội thực hiện từ hai hành vi xã hội trở lên mà luật hình sự nghiêm cấm, mỗi lần thực hiện một hành vi có đủ các dấu hiệu của tội phạm độc lập và do cùng nguyên nhân hoặc điều khoản quy định trong Bộ luật hình sự trở nên.

(iv) Hành vi phạm tội này vẫn còn thời hiệu và thủ phạm phải được đưa ra công lý cùng một lúc.Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 27 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Khi đã hết thời hiệu, người vi phạm sẽ không bị khởi tố nữa. Do đó, hành vi trên không bị tính là tội phạm. Đặc điểm "đồng thời phải đưa người phạm tội ra trước công lý" có nghĩa là những hành vi phạm tội trước đó chưa được đưa ra công lý. Đây là một chức năng để phân biệt giữa các chi tiết tái diễn và các chi tiết tái phát nguy hiểm và các chi tiết tái diễn.

Như vậy, đây là 4 đặc điểm cần và đủ để có thể phán đoán bệnh tái phát là gì. Việc không có bất kỳ đặc điểm nào trong bốn đặc điểm hay còn gọi là dấu hiệu nên khó có thể coi đây là tình tiết tăng nặng khi phạm tội nhiều lần.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý trong lĩnh vực hình sự của Công ty Luật TNHH Everest 

3- Phân biệt phạm tội nhiều lần với những hành vi khác

- Phạm tội nhiều lần và phạm tội liên tục 

Hai trường hợp tái phạm và tiếp tục tái phạm, nếu chúng ta nhìn vào thuật ngữ 'lặp lại' và 'liên tục', chúng ta thấy rằng chúng có vẻ giống nhau nhưng thực tế lại rất khác nhau về bản chất. Tội phạm liên hoàn có thể hiểu là việc hình thành tội phạm từ tập hợp các hành vi nguy hiểm cho xã hội giống nhau có mục đích chung, được thực hiện với một ý định phạm tội thống nhất, cùng vi phạm một mục đích và tổng hợp các hành vi này lại tạo thành một hành vi độc lập.

Như vậy, tội liên tục cũng là tội phạm gồm nhiều hành vi nguy hiểm cho xã hội bị nghiêm cấm, nhưng khác với tội phạm nhiều lần, một loạt các hành vi nguy hiểm của một tội phạm liên tục cấu thành tội phạm mới vì mỗi hành vi chưa đủ. là tội phạm độc lập nhưng trong hoàn cảnh đã nhiều lần thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội mỗi lần thực hiện luôn có đủ các dấu hiệu của tội phạm. Mặt khác, tái phạm nhiều lần gây nguy hại cho xã hội hơn nhiều so với tiếp tục phạm tội, cả về hậu quả và tác hại do hành vi phạm tội gây ra. Về mức độ chịu trách nhiệm hình sự, phạm tội nhiều lần là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, còn phạm tội liên tục chỉ cho thấy tội phạm do một loạt hành vi thực hiện nên chỉ là hành vi vặt vãnh.

- Phạm tội nhiều lần và phạm nhiều tội 

Cũng như các tình tiết tái phạm nhiều lần, tình tiết phạm nhiều tội chưa được quy định chính thức bằng một điều khoản riêng trong Bộ luật hình sự Việt Nam. Thuật ngữ "phạm nhiều tội" chỉ được đề cập trong tên của một điều luật "Định hình phạt nếu phạm nhiều tội".

Vì vậy, để phân biệt hai chi tiết này, chúng ta có thể dựa vào khái niệm và đặc điểm của chúng theo quan điểm hình sự.

Phạm tội nhiều lần có nghĩa là phạm hai tội trở lên được quy định trong cùng một điều (hoặc trong cùng một tiểu mục của điều tương ứng trong Phần đặc biệt của Bộ luật Hình sự) và đồng thời đối với những tội này, thời hiệu của Các giới hạn truy cứu trách nhiệm hình sự vẫn tiếp diễn và người phạm tội vẫn chưa được đưa ra xét xử,

Phạm nhiều tội là phạm tội hai lần trở lên, hoặc khi hành vi của người phạm tội có dấu hiệu của hai tội trở lên thì các tội đó là quy định ở các điều khác nhau (hoặc ở các tiểu mục khác nhau của cùng một điều khi đối tượng của tội phạm khác nhau) trong Phần đặc biệt của Bộ luật hình sự, đồng thời những tội danh này tiếp tục buộc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm và người phạm tội đã không bị buộc tội với bất kỳ tội ác nào trong số này.

Từ hai khái niệm trên, đặc điểm duy nhất để phân biệt hai tình tiết này là: số trường hợp phạm tội hai lần trở lên, nhưng thuộc trường hợp phạm tội nhiều lần, thì các tội phạm này được quy định trong các trường hợp phạm tội. cùng một khoản hiện trường vụ án (hoặc một khoản của một điều) trong Phần đặc biệt của Bộ luật Hình sự, nhưng trong trường hợp phạm nhiều tội thì các tội này được quy định tại các điều khác nhau (hoặc các khoản khác nhau của cùng một điều nếu chúng thuộc đối tượng) của các tội phạm khác nhau) trong phần đặc biệt của Bộ luật Hình sự.

- Phạm tội nhiều lần và phạm tội có tính chất chuyên nghiệp 

Dưới góc độ luật hình sự, tội nghiệp quả được hiểu là những lần tái phạm có tính chất liên tục và nhằm mục đích tìm kiếm hoặc làm giàu thu nhập của ai đó hoặc nguồn sinh kế chính của người phạm tội.

(i) Tình tiết tội phạm nghề nghiệp chỉ xảy ra nếu có đủ các điều kiện sau: Cố ý phạm tội từ năm lần trở lên, dù bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu còn thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. chưa hết thời hạn hoặc chưa được xóa án tích; Tất cả tội phạm đều kiếm sống bằng cách phạm tội và lấy hậu quả của tội ác làm nguồn sinh kế chính. 

(ii) Cần phân biệt rõ khi áp dụng tình tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”: Phạm tội từ năm lần trở lên mà trong đó có lần phạm tội đã bị kết án, chưa được xóa án tích thì tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, người gây án có thể bị áp dụng ba yếu tố “phạm tội nhiều lần”, “tái phạm” (hoặc “tái phạm nguy hiểm”) và “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp”. 

Đối với tội mà trong điều luật quy định chi tiết “phạm tội có tính chất chuyên nghiệp” là tình tiết xác định phạm vi hình phạt thì tình tiết đáp ứng quy định tại điều này sẽ là tình tiết tăng nặng không được quy định tại Điều 52 Bộ luật hình sự. Nếu điều luật không quy định tình tiết này quyết định thời hạn của bản án thì áp dụng tình tiết tăng nặng tương ứng theo Điều 52 Bộ luật hình sự.

Như vậy, phạm tội có tính chất chuyên nghiệp thường thể hiện mức độ nguy hiểm và mức độ cao hơn so với các tình huống xung quanh việc thực hiện tội phạm. Khi phạm tội nhiều lần, người phạm tội phải thực hiện hai hành vi xã hội trở lên mà luật hình sự nghiêm cấm. Đối với phạm tội có tính chất chuyên nghiệp, người phạm tội liên tiếp phạm tội trong một khoảng thời gian nhất định và ít nhất 5 lần trở lên trong cùng một nhóm. Hành vi phạm tội đã trở thành hành vi phạm tội có hệ thống và đại diện cho nguồn thu nhập chính hoặc sinh kế chính của người phạm tội.

Mặt khác, trường hợp người phạm tội chưa bị đưa ra xét xử khi phạm tội nhiều lần, trong trường hợp phạm tội chuyên nghiệp, người phạm tội có thể bị đưa ra xét xử vào thời điểm khác. Điều này là do có thể xảy ra trường hợp người phạm tội cùng nhóm thực hiện một số tội ngay sau khi bị kết án.

Điểm khác biệt cuối cùng là khi phạm tội nghề nghiệp thì dù đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay chưa, còn tái phạm thì không được truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xem thêm: Dịch vụ pháp lý đăng ký nhãn hiệu của Công ty Luật TNHH Everest

6- Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest

[a] Bài viết Khái niệm về phạm tội nhiều lần? Những đặc điểm của phạm tội nhiều lần? được chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest thực hiện nhằm mục đích nghiên cứu khoa học hoặc phổ biến kiến thức pháp luật, hoàn toàn không nhằm mục đích thương mại.

[b] Bài viết  Khái niệm về phạm tội nhiều lần? Những đặc điểm của phạm tội nhiều lần? có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

[c] Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý, hoặc thuê luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với luật sư, chuyên gia của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn pháp luật: (024) 66 527 527, E-mail: info@everest.org.vn.