Luật Hành chính quy định việc tổ chức các cơ quan nhà nước thực hiện các hoạt động chấp hành và điều hành; quyền hạn, nhiệm vụ của cơ quan, cán bộ, công nhân viên cũng như cơ quan nhà nước, tổ chức, xã hội và công dân trong lĩnh vực quản lý nhà nước. Luật hành chính không chỉ bao gồm các luật về tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước, các cơ quan công quyền, các quy định về trật tự, an ninh, an toàn xã hội mà còn bao gồm các luật và quy định khác. các quy định về quản lý kinh tế, văn hóa, xã hội ngày càng hoàn thiện, về quan hệ giữa Nhà nước với các tổ chức, đơn vị kinh tế, cộng đồng và cá nhân.
Luật hành chính là gì? Vai trò của luật hành chính?
Luật hành chính là ngành luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh từ hoạt động quản lý hành chính của nhà nước. Định nghĩa này phù hợp với ý kiến cho rằng sự phân biệt giữa các ngành luật trước hết phải dựa trên các quan hệ xã hội do pháp luật điều chỉnh.
Hoạt động quản lý hành chính nhà nước không thể tách rời các quan hệ xã hội nhằm ổn định hoặc làm thay đổi, vì vậy đối tượng điều chỉnh của quy phạm pháp luật hành chính không phải là bản thân quản lý hành chính nhà nước mà là các quan hệ xã hội được hình thành trong quá trình hoạt động hành chính nhà nước. Việc phần lớn các quy phạm pháp luật hành chính liên quan đến các hình thức tổ chức và hoạt động hành chính của Nhà nước không làm thay đổi thực tế chứng cứ bắt nguồn từ các quan hệ xã hội.
Luật hành chính có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hoạt động điều hành của nhà nước. Các quy phạm pháp luật hành chính quy định địa vị pháp lý của các cơ quan hành chính nhà nước, xác định các nguyên tắc cơ bản
Định nghĩa trên có thể áp dụng cho mọi trường hợp từ sự vận động của cơ thể sống, vật thể cơ học, thiết bị tự động hoá hoạt động của xã hội. tổ chức, đơn vị kinh tế hoặc cơ quan nhà nước.
Xem thêm: Các nguyên tắc quản lý hành chính nhà nước
Trong chương trình luật hành chính, đối tượng được nghiên cứu là quản lý xã hội và quản lý nhà nước.
Marx xem "quản lý là một chức năng đặc biệt nảy sinh từ bản chất xã hội của quá trình lao động". Nhấn mạnh nội dung trên, ông viết: "Bất kỳ công việc xã hội hoặc tập thể trực tiếp nào được thực hiện trên quy mô tương đối lớn đều ít nhiều cần có sự chỉ đạo để hài hòa các hoạt động cá nhân và thực hiện các chức năng chung ... Một nghệ sĩ vĩ cầm độc tấu điều khiển chính mình, và một dàn nhạc cần một nhạc trưởng. ".
Luận điểm trên của Mác có thể áp dụng cho mọi hoạt động chung của con người trong xã hội.
Ở đâu có sự hợp tác của nhiều người thì ở đó cần có sự quản lý, vì hoạt động chung của nhiều người đòi hỏi sự hợp tác dưới nhiều hình thức. Một trong những hình thức liên kết quan trọng là tổ chức. Về nội dung, tổ chức có nghĩa là phối hợp, liên kết hoạt động của một số người nhằm đạt được mục tiêu đề ra, là yếu tố quyết định đến hiệu quả quản lý. Không có tổ chức thì không có quản lý.
Khẳng định quan điểm này, Lênin đã viết: “Muốn quản lý tốt thì chưa đủ sức thuyết phục mà phải biết tổ chức một cách cụ thể.
Kiểm soát và phối hợp hoạt động của tập thể
Đối tượng của quản lý là mệnh lệnh của quản lý. Trật tự này được điều chỉnh bởi nhiều loại quy phạm: quy phạm đạo đức, quy phạm chính trị, quy phạm tôn giáo, quy phạm pháp luật, v.v.
Ban quản lý xuất hiện ở bất kỳ nơi nào, bất kỳ lúc nào nếu có hoạt động chung của con người tại địa điểm và thời gian đó.
Mục đích và nhiệm vụ của quản lý là điều khiển và chỉ đạo hoạt động chung của mọi người, phối hợp hoạt động riêng của từng cá nhân để tạo thành hoạt động chung thống nhất của cả tập thể và chỉ đạo các hoạt động chung theo một hướng thống nhất có trật tự. để đạt được mục tiêu đã định trước.
Luật hành chính là gì? Vai trò của luật hành chính?
Quản lý được thực hiện thông qua tổ chức và quyền hạn.
Trong tổ chức chỉ xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và quan hệ của những người tham gia hoạt động chung. Có thẩm quyền sẽ đảm bảo sự phục tùng của cá nhân đối với tổ chức. Quyền hạn là một phương tiện quan trọng để quản lý kiểm soát, chỉ đạo cũng như buộc các đối tượng bị quản lý thực hiện các yêu cầu và mệnh lệnh của họ.
Khi nhà nước ra đời, hầu hết (và một phần đáng kể) các công việc của xã hội đều do nhà nước quản lý.
Quản lý nhà nước là hoạt động của nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp nhằm thực hiện các chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nước.
Nói cách khác, quản lý nhà nước là sự tác động của các chủ thể sử dụng quyền lực nhà nước, chủ yếu thông qua pháp luật, nhằm đặt ra các quy phạm pháp luật hoặc pháp lệnh cụ thể bắt buộc các chủ thể.
Như vậy, chủ thể quản lý hành chính nhà nước sử dụng quyền lực nhà nước để tổ chức và điều khiển hoạt động của đối tượng quản lý, qua đó thể hiện rõ mối quan hệ “quyền lực nhà nước” giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý.
Hoạt động chấp hành là một nội dung cơ bản của hoạt động chấp hành quyền lực nhà nước, nó gắn liền với hoạt động chấp hành và cùng với hoạt động chấp hành tạo thành hai mặt thống nhất của quản lý hành chính nhà nước.
Hoạt động quản lý hành chính nhà nước đặt dưới sự giám sát của các cơ quan quyền lực nhà nước nhưng vẫn chủ động, sáng tạo. Tính chủ động, sáng tạo của hoạt động quản lý hành chính nhà nước được thể hiện rõ nét trong quá trình các chủ thể quản lý hành chính nhà nước đề xuất các chính sách, biện pháp quản lý phù hợp với các chủ thể khác nhau. , cho phép họ chọn cách tốt nhất để hoàn thành nhiệm vụ dựa trên nghiên cứu, trong tình huống cụ thể.
Xem thêm: Năng lực chủ thể
Tất cả các cơ quan nhà nước đều thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước, nhưng hoạt động này chủ yếu do các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện. Hoạt động này phản ánh chức năng cơ bản của các cơ quan hành chính nhà nước. Mặt khác, không nên tuyệt đối hóa việc phân loại các hình thức hoạt động của cơ quan nhà nước, không nên cho rằng mỗi loại cơ quan nhà nước chỉ được thực hiện một loại hành vi nhất định, tương ứng với hình thức cơ quan nhà nước. chức năng cơ bản. Thật vậy, mỗi loại cơ quan nhà nước ngoài việc thực hiện các hành vi phản ánh thực chất chức năng cơ bản của mình, còn có thể thực hiện một số hành vi điều chỉnh, là tiêu chí chính để phân biệt nghề luật sư, nghề luật sư này với ngành luật khác. .
Luật hành chính Việt Nam điều chỉnh các quan hệ xã hội hình thành trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước. Các mối quan hệ này có thể được gọi là mối quan hệ hành pháp - hành chính hoặc mối quan hệ quản lý nhà nước. Nội dung của các quan hệ này thể hiện:
Việc xây dựng và hoàn thiện cơ cấu bộ máy, hoàn thiện chế độ lao động, hoàn thiện quan hệ lao động của các cơ quan nhà nước;
Hoạt động quản lý kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh chính trị và trật tự xã hội ở cấp quốc gia, từng địa phương, từng ngành;
Phục vụ trực tiếp nhu cầu vật chất và tinh thần của nhân dân;
Hoạt động kiểm tra, giám sát thi hành pháp luật của các cơ quan, đơn vị trực thuộc, tổ chức, cá nhân.
Quản lý cá nhân, tổ chức vi phạm trật tự hành chính.
Quan hệ lao động theo quy định của pháp luật hành chính được chia thành 3 nhóm sau:
Chức năng quản lý quan hệ quản lý nhà nước nảy sinh từ quá trình các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện các hoạt động chấp hành, điều hành trên các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội.
Đây là nhóm quan hệ xã hội chịu sự điều chỉnh cơ bản của quy phạm pháp luật hành chính. Thông qua việc thiết lập các mối quan hệ đó, các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện các chức năng cơ bản của mình. Các mối quan hệ này rất đa dạng, chủ yếu là các mối quan hệ:
Giữa cơ quan hành chính nhà nước với các đơn vị cơ sở trực thuộc (như giữa Bộ Tư pháp với Trường Đại học Luật Hà Nội);
Giữa cơ quan hành chính nhà nước với tổ chức kinh tế thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Các tổ chức kinh tế này đặt dưới sự quản lý thường xuyên của các cơ quan hành chính có thẩm quyền của Nhà nước (ví dụ giữa Ủy ban nhân dân huyện với các hợp tác xã sản xuất nông nghiệp và tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn huyện);
Giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức xã hội (như giữa chính phủ với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên);
Giữa dịch vụ hành chính của Nhà nước với công dân, người nước ngoài và người không quốc tịch (ví dụ giữa dịch vụ có thẩm quyền giải quyết khiếu nại và người khiếu nại).
Xem thêm: Đất trồng cây công nghiệp lâu năm
Chức năng quản lý quan hệ quản lý hình thành trong quá trình xây dựng và củng cố chế độ công tác nội bộ của cơ quan nhà nước nhằm ổn định tổ chức hoàn thành chức năng, nhiệm vụ:
Mỗi loại cơ quan nhà nước có những chức năng cơ bản riêng, và để thực hiện các chức năng cơ bản của mình, các cơ quan nhà nước phải thực hiện các hoạt động quản lý hành chính.
Người đứng đầu và một bộ phận cán bộ của các cơ quan thuộc bộ máy nhà nước được giao quyền thực hiện các hoạt động tổ chức trong phạm vi cơ quan. Hoạt động này còn được gọi là hoạt động tổ chức bên trong, khác với các hoạt động bên ngoài. Để các cơ quan nhà nước hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, phải tổ chức tốt các hoạt động quản lý nội bộ, nhất là các hoạt động như kiểm tra nội bộ, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của công chức, phối hợp hoạt động giữa các cơ quan có thẩm quyền lập pháp và tư pháp. các hoạt động trong một số trường hợp.
Như vậy, xuất phát từ đối tượng điều chỉnh là các quan hệ xã hội nêu trên, quy phạm pháp luật hành chính có thể được xác định như sau:
Luật hành chính là một ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam, bao gồm tập hợp các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh từ hoạt động quản lý hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước. Các quan hệ xã hội nảy sinh trong quá trình các cơ quan nhà nước xây dựng và ổn định hoạt động bên trong của chúng. chế độ, quan hệ xã hội nảy sinh trong quá trình cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và cá nhân thực hiện hoạt động quản lý hành chính đối với những vấn đề cụ thể do pháp luật quy định.
Quy phạm pháp luật hành chính điều chỉnh mọi quan hệ hành chính của nhà nước do nhà nước hoặc nhân danh nhà nước thực hiện và đối tượng điều chỉnh cơ bản của quy phạm pháp luật hành chính là các quan hệ quản lý được hình thành trong quá trình hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước.
Từ định nghĩa của quy phạm pháp luật hành chính, có thể kết luận rằng hoạt động quản lý hành chính của nhà nước được thực hiện thông qua các quan hệ xã hội được điều chỉnh bởi các quy phạm của quy phạm pháp luật hành chính.
Có các tiêu chí khách quan để xác định xem các quan hệ xã hội này hoặc các quan hệ xã hội khác cần được điều chỉnh bởi chính luật hành chính hay bởi các quy định từ các ngành luật khác không? Nhu cầu điều chỉnh của luật hành chính nảy sinh khi nhà nước muốn, thông qua luật hành chính, tác động đến sự hình thành của chính mình mà không cần dùng đến quyền lực của nhà nước, tức là trong mối quan hệ bình đẳng với chủ thể (hợp đồng mua bán), hoạt động đó. . được thực hiện không trên cơ sở điều chỉnh về mặt pháp lý và hành chính.
Đối tượng điều chỉnh của quy phạm pháp luật hành chính là những quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành, điều hành phát sinh giữa các chủ thể tham gia hoạt động nhà nước trong các trường hợp sau:
- Các quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành, điều hành nảy sinh trong hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước.
- Các quan hệ xã hội mang tính chất chấp hành và điều hành xuất hiện trong việc xây dựng và tổ chức công việc nội bộ của các cơ quan nhà nước khác (như Tòa án, Viện công tố).
- Các quan hệ xã hội có tính chất chấp hành, điều hành phát sinh từ hoạt động của các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội khác khi được nhà nước trao quyền thực hiện chức năng quản lý nhà nước.
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm