Phạm nhiều tội, cách tính hình phạt như thế nào?

Trong trường hợp phạm nhiều tội, nếu hình phạt đã tuyên cùng là tù có thời hạn, thì các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung. 

Bài viết được thực hiện bởi: Chuyên viên Huỳnh Thu Hương - Công ty Luật TNHH Everest - Tổng đài tư vấn (24/7): 1900 6198

Phạm nhiều tội là gì?

Phạm nhiều tội là (Chủ thể) có nhiều hành vi phạm tội độc lập hoặc chỉ có một hành vi phạm tội và hành vi đã thực hiện đó thỏa mãn nhiều cấu thành tội phạm khác nhau (phạm nhiều tội khác nhau). Phạm nhiều tôi là vấn để của luật hình sự có liên quan trực tiếp đến vấn đề quyết định hình phạt. Phạm nhiều tội và quyết định hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội là hai vấn đề không tách rời nhau. 

Thông thường khái niệm "phạm nhiều tội" thường hay bị nhầm lẫn với khái niệm "phạm tội nhiều lần". Bản chất hai khái niệm này là khác nhau, phạm nhiều tội là thực hiện nhiều hành vi, mỗi hành vi cấu thành một tội phạm độc lập hoặc chỉ thực hiện một hành vi và hành vi đó cấu thành nhiều tội phạm khác nhau, xâm phạm vào các khách thể khác nhau. Còn phạm tội nhiều lần là thực hiện nhiều hành vi nguy hiểm, những hành vi đó đều cấu thành cùng một tội phạm và chưa có hành vi nào bị truy cứu trách nhiệm hình sự, xâm phạm vào cùng một khách thể (tuy nhiên có thể là của nhiều chủ thể khác nhau ví dụ như Hôm nay, A cướp xe máy của B. Hôm sau, A cướp máy tính của C như vậy A phạm tội cướp tài sản với tình tiết tăng nặng là phạm tội nhiều lần).

Phạm nhiều tội, cách tính hình phạt như thế nào?

Trong trường hợp một người phạm nhiều tội, được xét xử trong cùng 01 lần thì Tòa án quyết định hình phạt với từng tội và tổng hợp theo quy định tại Điều 55 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) như sau:

Đối với hình phạt chính, tổng hình phạt chung sẽ được tính như sau:

Lưu ý: Phạt tiền, trục xuất không tổng hợp với các hình phạt khác.

Hình phạt bổ sung được tính như sau: hình phạt riêng là cùng loại thì hình phạt chung được quyết định trong giới hạn của Bộ luật Hình sự với từng loại hình phạt đó. Hình phạt riêng là khác loại thì người bị kết án phải chấp hành tất cả các hình phạt đã tuyên. Các khoản tiền trong hình phạt riêng được cộng lại thành hình phạt chung

Cách tính hình phạt khi có nhiều bản án: Nhiều bản án được hiểu là tội phạm đã bị xét xử bằng một bản án có hiệu lực pháp luật, đang chấp hành bản án đó nhưng lại thực hiện hành vi phạm tội mới hoặc có thực hiện hành vi phạm tội trước đó và giờ mới bị đem ra xét xử bằng một bản án mới. Lúc này, việc tính tổng các hình phạt trong các bản án này được quy định tại Điều 56 Bộ luật Hình sự năm 2015 như sau:

Nếu là tội đã phạm trước đó thì Tòa án sẽ quyết định hình phạt cho tội này. Sau đó, hình phạt chung sẽ được tính theo cách đã nêu ở bảng trên. Lưu ý, thời hạn đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

Nếu thực hiện hành vi phạm tội mới, Tóa án sẽ quyết định hình phạt với tội mới. Sau đó sẽ tổng hợp với thời hạn chưa chấp hành hình phạt của bản án trước đó. Sau cùng, Tòa án sẽ quyết định hình phạt chung theo cách tính của bảng đã nêu ở trên.

Nếu các hình phạt của các bản án mà một người phải chấp hành chưa được tổng hợp thì Chánh án Tòa án ra quyết định tổng hợp các hình phạt của các bản án như cách tính đã nêu ở bảng trên.

Ví dụ minh họa: Tình huống: Một người vừa phạm tội về ma tuý, vừa đánh người và trốn truy nã, đã bị kết án 2 năm tù với tội tàng trữ ma túy, tuy nhiên đang trong giai đoạn chờ thi hành án thì lại tiếp tục phạm tội cố ý gây thương tích và bỏ trốn. Trong trường hợp này tòa án sẽ xét xử và quyết định hình phạt đối với tội cố ý gây thương tích lần sau, sau đó tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án về tội tàng trữ ma túy rồi quyết định hình phạt chung. Cụ thể nếu hình phạt đã tuyên cùng là tù có thời hạn, thì các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung; hình phạt chung không được vượt quá 30 năm với hình phạt tù có thời hạn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 55 Bộ luật hình sự.